Firmy biją się o fachowców z średnim wykształceniem. Tymczasem brakuje szkół, gdzie młodzi ludzie mogliby nauczyć się fachu. I nauczycieli. Bo kto po skończeniu politechniki przyjdzie do szkoły uczyć zawodu za 900 zł? O problemach szkolnictwa zawodowego dyskutowali samorządowcy, dyrektorzy szkół, pracodawcy, przedstawiciele biznesu oraz specjaliści z ministerstwa edukacji podczas pierwszej debaty z cyklu Edukacja bez barier - Krajowy rynek pracy wyzwaniem dla szkolnictwa zawodowego i kształcenia ustawicznego, która odbyła się 24 maja br. w siedzibie ZG ZNP w Warszawie. 

- Reforma w 1998 r. częściowo zlikwidowała szkolnictwo zawodowe – mówił Sławomir Broniarz, prezes ZNP. – Tymczasem dzisiaj poszukiwani są pracownicy z wykształceniem średnim. Deficyt fachowców odczuwalny jest szczególnie w budownictwie. Potwierdzili to przedstawiciele Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy. – W Warszawie już jest za mało rąk do pracy – stwierdził Włodzimierz Paszyński, wiceprezydent stołecznego ratusza. – Za chwilę zabraknie ok. 40 tys. budowlańców – dodała Mieczysława Nowaczyk, naczelnik z Biura Edukacji.

- Bez zaangażowania pracodawców nie będzie można osiągnąć dobrych wyników w kształceniu zawodowym – mówiła Zofia Stypińska, dyrektor Departamentu Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego MEN. Przytoczyła zawody cieszące się największą popularnością wśród młodzieży: mechanik pojazdów, kucharz małej gastronomii, sprzedawca i fryzjer w zasadniczych szkołach zawodowych oraz ekonomista, mechanik, elektronik i informatyk w technikach. – Konieczne jest stworzenie narzędzi do prognozowania zawodów deficytowych. Rynek pracy jest dynamiczny i trzeba umieć przewidywać zmiany – podkreślała Stypińska.
 
- Nie ma nauki zawodu bez praktyki – mówił Jerzy Bartnik, prezes Związku Rzemiosła Polskiego. Dodawał, że dzisiaj uczniowie mają za mało zajęć praktycznych. Jego zdaniem, kazdy przed rozpoczęciem pracy w wybranym zawodzie, powinien odbyć roczny staż w zakładzie pracy. Natomiast według prof. Stefana Kwiatkowskiego, dyrektora Instytutu Badań Edukacyjnych, uczelnie techniczne powinny obejmować patronatem szkoły zawodowe. – To pozwoli na stworzenie dobrej atmosfery wokół tych szkół - wyjaśniał.

O problemach pracodawców mówił m.in. Michał Szymczuk z Departamentu Analiz i Prognoz Ministerstwa Gospodarki. – Z badań wynika, że ponad połowa firm ma dziś kłopoty z rekrutacją pracowników z wykształceniem średnim kierunkowym – poinformował. O powiązaniu rynku pracy z edukacją zawodową mówił natomiast dr Jacek Męcina z Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych „Lewiatan”. – Sekretarka 20 lat temu i asystentka dzisiaj to zupełnie inne profesje – stwierdził.

Organizatorami debaty był Zarząd Główny ZNP, współorganizatorami: Biuro Edukacji Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy, Konfederacja Pracodawców Polskich, Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych „Lewiatan” i Związek Rzemiosła Polskiego. Uczestnicy debaty będą pracować nad wytycznymi dla ministerstwa edukacji: co zrobić, by reaktywować szkolnictwo zawodowe w Polsce?

Patronat medialny nad imprezą objął „Głos Nauczycielski”. W jednym z kolejnych numerów „GN” zostanie opublikowana szczegółowa relacja z debaty. (mk)

Koleżanki i Koledzy,

Zarząd Główny ZNP uprzejmie prosi o przekazanie uwag do przedstawionych poniżej wniosków z debaty, a także własnych opinii dotyczących kondycji kształcenia zawodowego i ustawicznego w Polsce i jego relacji z rynkiem pracy. Będą one pomocne przy formułowaniu rekomendacji dla władz ustawodawczych, rządowych i samorządowych. 

Czekamy na Wasze spostrzeżenia do 20 czerwca br.  (adres: galczynska@znp.edu.pl ).

Wnioski
z debaty „Krajowy rynek pracy wyzwaniem dla szkolnictwa zawodowego i kształcenia ustawicznego”.
Warszawa, 24 maja 2007 r.

I. Działania związane z uznaniem edukacji zawodowej i ustawicznej jako priorytetu kształcenia dla rynku pracy

1. Podniesienie poziomu i jakości kształcenia zawodowego, które przyczyni się do zwiększenia szans na znalezienie i podjęcie zatrudnienia

2. Promocja i upowszechnienie kształcenia ustawicznego w celu zwiększenia uczestnictwa osób dorosłych w uzupełnianiu wykształcenia, podnoszeniu kwalifikacji oraz przekwalifikowywaniu się zarówno w formach szkolnych, jak i pozaszkolnych

3. Zintegrowanie działań resortu edukacji z innymi ministerstwami właściwymi dla zawodów, pracodawcami, szkołami wyższymi oraz instytucjami rynku pracy w celu podjęcia działań w zakresie dostosowania kształcenia zawodowego i ustawicznego do potrzeb społeczno – gospodarczych

4. Opracowanie Krajowych Ram Kwalifikacji oraz powołanie Instytucji Centralnej, której zadaniem będzie koordynacja i certyfikowanie kwalifikacji zawodowych

5. Zwiększenie nakładów finansowych na edukację zawodową w ramach subwencji oświatowej (waga z 0,15 na 2,0) tak, aby pokrywała ona rzeczywiste koszty finansowania szkół

6. Wypracowanie rozwiązań systemowych dotyczących finansowania doradztwa zawodowego – doradca zawodowy w każdej szkole

7. Wypracowanie ulg dla pracodawców w celu zachęty przyjmowania uczniów na praktyczną naukę zawodu, co przyczyni się również do poprawy jakości kształcenia praktycznego

8. Powołanie – zapowiadanego przez MEN – Międzyresortowego Zespołu ds. Kształcenia Zawodowego

9. Wypracowanie szczególnego systemu zachęt dla absolwentów uczelni technicznych w celu pozyskiwania ich do pracy na stanowisku nauczyciela w szkołach zawodowych

II. Wsparcie finansowe kształcenia zawodowego ze środków unijnych

1. Wykorzystanie w pełni środków na realizację projektu „Wyposażenie centrów kształcenia praktycznego, centrów kształcenia ustawicznego oraz szkół zawodowych w stanowiska do przeprowadzania zewnętrznych egzaminów zawodowych”

2. Promocja Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, jako wsparcia finansowego dla kształcenia zawodowego tak na szczeblu centralnym jak i lokalnym

3. Wdrożenie projektu wynikającego z Sektorowego Programu Operacyjnego RZL związanego z upowszechnieniem kształcenia na odległość

III. Kształcenie zawodowe a lokalny rynek pracy

1. Przywrócenie wysokiej rangi szkolnictwu zawodowemu w regionie poprzez uściślenie współpracy szkół z pracodawcami, poradnictwem zawodowym, urzędami pracy, organem prowadzącym i nadzorem pedagogicznym

2. Podpisywanie z pracodawcami porozumień o współpracy w zakresie wsparcia kształcenia zawodowego ze szczególnym uwzględnieniem organizacji praktycznej nauki zawodu oraz możliwości zapoznania się uczniów i nauczycieli z najnowszymi technikami i technologiami wytwarzania

3. Udostępnianie dla szkolnictwa zawodowego nowoczesnej bazy pracodawców, jak i wyższych uczelni technicznych

4. Upowszechnienie w regionie informacji dotyczących perspektyw zawodowych, jakie oferuje dana szkoła i podejmowanie spójnych działań (na podstawie strategii województwa) z samorządem powiatowym, pracodawcami, zmierzających do dostosowania oferty kształcenia do potrzeb rynku pracy

5. Uruchamianie kształcenia w zawodzie z zapewnieniem w pełni realizacji podstaw programowych tak w części teoretycznej jak i praktycznej

6. Promowanie realizacji kształcenia w oparciu o programy modułowe

7. Promowanie szkolnictwa zawodowego w regionie na poziomie gimnazjów – szczególna rola doradztwa zawodowego

8. Wypracowanie przez pracodawców zachęt dla absolwentów szkół zawodowych w celu pozyskiwania ich do pracy.

Źródło: www.znp.edu.pl