ZPE/022/14/JG/08                                                                                                       14 kwietnia 2008 r.

                     
Pan
Waldemar Pawlak
Wiceprezes Rady Ministrów
Minister Gospodarki
Przewodniczący Trójstronnej
Komisji Do Spraw
Społeczno-Gospodarczych

Zarząd Główny Związku Nauczycielstwa Polskiego przedstawia poniżej opinię dotyczącą rządowego Programu „Solidarność Pokoleń”. Działania na rzecz zwiększenia aktywizacji zawodowej osób 50+.

Analiza dokumentu pozwala odczytać ogólną intencję projektodawcy polegającą na wprowadzeniu mechanizmów dotyczących:
1) wzrostu wskaźnika zatrudnienia osób w wieku 55–64
2) zmniejszenia obciążenia obecnie pracujących kosztami wypłat świadczeń przedemerytalnych i wcześniejszych emerytur
3) wprowadzenia automatycznej aktywizacji poprzez zmniejszenie możliwości przechodzenia m. innymi na wcześniejsze emerytury.
Natomiast nie pozwala, poza bardzo ogólnymi hasłami, poznać szczegółowych rozwiązań dotyczących podnoszonych w projekcie kwestii:
• uruchomienia tzw. „boomu edukacyjnego” starszego pokolenia
• upowszechnienia kształcenia ustawicznego
• zachęt dla aktywności zawodowej.

Związek Nauczycielstwa Polskiego krytycznie ocenia rozwiązanie zawarte w programie, a dotyczące realizacji programu „Solidarność Pokoleń” kosztem rozwiązań emerytalnych, w szczególności ograniczenia możliwości przechodzenia na wcześniejszą emeryturę.

  Zdaniem ZNP program aktywizacji zawodowej osób 50+ nie może wykluczać rozwiązań systemowych dających szansę wcześniejszego wyjścia z zawodu osobom pracującym w szczególnym charakterze, a za taką pracę uznawana była i jest praca nauczyciela.

  Zespół Ekspertów Medycyny Pracy do Spraw Zweryfikowania Wykazu Rodzajów Prac w Szczególnych Warunkach i Wykazu Prac w Szczególnym Charakterze, pracujący pod kierownictwem dr hab. n. med. Teresy Makowiec-Dąbrowskiej, w raporcie z marca 2006 r. przyjmując definicję pracy w szczególnym charakterze uznał, że obejmuje ona prace w tym również prace nauczycieli, do wykonania których w sposób nie zagrażający bezpieczeństwu publicznemu niezbędny jest wysoki poziom sprawności psycho-fizycznych. Wobec tego, kryterium ograniczającym aktywność zawodową jest przede wszystkim wiek pracownika.

Zwracamy uwagę, że definicja pracy o szczególnym charakterze zawarta w programie „Solidarność Pokoleń” przyjmuje identyczny punkt widzenia, a mimo to bazując na tej definicji rząd wyklucza nauczycieli z emerytur pomostowych.

Związek Nauczycielstwa Polskiego pragnie przypomnieć także, że Strategia Rozwoju Kształcenia Ustawicznego do r. 2010 przyjęta przez Radę Ministrów 8 lipca 2003 r. jest w zasadzie dokumentem zapomnianym. Wiele z zadań przyjętych do realizacji w latach 2004 -2007 dotyczących kształcenia przez całe życie, kształcenia na odległość nie zostało zrealizowanych. Dlatego też, program powinien wskazywać w oparciu o jakie rozwiązania rząd chciałby upowszechniać kształcenie ustawiczne.
Ponadto, zdaniem ZNP, nieracjonalne jest z powodu wieku osób, do których program jest adresowany podnoszenie kwestii zwiększenia możliwości zatrudnienia kobiet przez rozwój usług (żłobki, przedszkola) pozwalających na godzenie pracy i życia rodzinnego. Ten aspekt znajduje uzasadnienie w programach prorodzinnych i tak zresztą został postawiony w „Projekcie polityki rodzinnej” przygotowanym pod kierownictwem Joanny Kluzik-Rostkowskiej.

Wydaje się również, że analiza obecnego rynku pracy – potrzeby tego rynku, potrzeby pracodawców, ponadmilionowy wzrost miejsc pracy – powinien dostarczyć wiedzy o możliwościach zagospodarowania osób w wieku 50+, a takich informacji program nie zawiera, jak również nie przedstawia żadnych zachęt ekonomicznych, które uczyniłyby go atrakcyjnym z punktu widzenia pracownika.

  Zdaniem Związku Nauczycielstwa Polskiego poważnym mankamentem programu, który zdecydowanie ogranicza dyskusję merytoryczną, jest brak harmonogramu prac realizacji programu, jak również zaledwie szczątkowa symulacja kosztów.

  Reasumując, o ile Związek Nauczycielstwa Polskiego uznaje działania na rzecz aktywizacji zatrudnienia osób 50+ za celowe i społecznie słuszne, to nie akceptuje rozwiązań, które ustawowo wymuszą aktywizację osób w zawodzie, którego nie będą mogły wykonywać na poziomie, jakim od nich oczekuje społeczeństwo, ze względu na obniżenie sprawności psychofizycznych.

Z poważaniem
  Sławomir Broniarz
Prezes ZNP