I. DZIAŁALNOŚĆ SEKCJI BIBLIOTEKARSKIEJ ZG ZNP
(rys historyczny)
Zainteresowanie problemami bibliotek i czytelnictwa przewija się wśród kart prawie stuletniej historii Związku Nauczycielstwa Polskiego. Początkowo podejmowała je Sekcja Pedagogiczna, natomiast po raz pierwszy sformułowanie nazwy „Sekcja Bibljoteczna” znajdujemy w sprawozdaniu Zarządu Głównego Związku Polskiego Nauczycielstwa Szkół Powszechnych z roku 1924. Zadaniem tej Sekcji było tworzenie biblioteki Zarządu Głównego oraz bibliotek pedagogicznych przy niższych ogniwach struktur związkowych.
Z czasem „Sekcja Bibljoteczna” poszerzała zakres zadań i znalazła trwale miejsce, jako jedna z pięciu innych sekcji, działających w ramach Wydziału Pedagogicznego.
Podejmowano współpracę z Okręgowymi Komisjami Pedagogicznymi i bezpośrednio z nauczycielami bibliotekarzami, prowadząc za ich pośrednictwem badania ankietowe dotyczące stanu i problemów bibliotek. Nawiązywano kontakty z instytucjami badań i poradnictwa bibliotecznego. Umieszczano artykuły w „Kalendarzu Nauczycielskim” oraz artykuły i bibliografie w „Głosie Nauczycielskim”. W sprawozdaniu za lata 1930/31podkreśla się ogromne znaczenie Sekcji, która dążyła do tworzenia i rozwijania bibliotek pedagogicznych, dbała o wykształcenie „nauczycieli bibliotekarzy” przygotowujących się do pełnienia „służby bibliotecznej”.
Ważnym wydarzeniem roku 1931 dla Związku był odbywający się w Wilnie II Kongres Pedagogiczny, w którego przygotowaniu i przebiegu aktywnie uczestniczyła Sekcja. „Czytelnictwo młodzieży” - tak nazywała się jedna z komisji powołanych przed kongresem, a przewodniczyła jej prof. Helena Radlińska, która w części plenarnej wygłosiła referat „Stan rzeczy i potrzeby w dziedzinie czytelnictwa”.
Wśród referatów komisji czytelnictwa młodzieży znalazły się i inne godne wymienienia. „Biblioteki dla dzieci” wygłaszała Maria Gutrówna, „Zainteresowania młodzieży” Barbara Grosglickowa.
Jak ważne dla ZNP były już wówczas problemy biblioteki czytelnictwa, może świadczyć umieszczenie referatu „Czytelnictwo nauczycieli” w części plenarnej Zjazdu Delegatów Okręgu Warszawskiego, Białostockiego, m.st. Warszawy, który wygłosiła prof. Helena Radlińska, a jeden z wniosków brzmiał: „Nakazem chwili racjonalna organizacja bibliotek nauczycielskich”. Natomiast pierwszoplanowym zadaniem w terenie była pomoc w tworzeniu i rozwijaniu bibliotek pedagogicznych - jak już wówczas podkreślano – „podstawy samokształcenia nauczycieli”.
Usytuowanie organizacyjne w strukturach ZNP, wzmocniła Sekcja Bibliotekarska powołana po wojnie, jako jedna z sekcji zawodowych. W latach 1958-1980 skupiała przedstawicieli wszystkich typów bibliotek-bibliotekarzy podporządkowanych różnym resortom, stąd obecność ich reprezentantów w składach zarządów i zainteresowanie szeroką problematyką bibliotekarstwa.
Jako pilne potrzeby uznano podjęcie starań o ustalenie pozycji prawnej bibliotekarzy - objęcia ustawą o prawach i obowiązkach nauczycieli, oraz ustawą o pracownikach szkół wyższych i PAIN. Zabiegano o przyspieszenie prac nad ustawą biblioteczną i egzemplarzem obowiązkowym. Domagano się usunięcia dysproporcji ekonomicznych krzywdzących bibliotekarzy, zwłaszcza w wysokości miesięcznego i ryczałtowego wynagradzania, występowano o dodatki socjalne i funkcyjne, oraz za instruktaż w bibliotekach przykładowych i pedagogicznych.
Za problem nie cierpiący zwłoki uznano konieczność wyrównania wieloletnich zaniedbań w zakresie budownictwa bibliotecznego, przede wszystkim opracowania wytycznych norm przestrzennych dla bibliotek uczelnianych, szkolnych i pedagogicznych. Natychmiast - stwierdzono -należy przystąpić do budowy gmachu Biblioteki Narodowej.
Ważnym zagadnieniem - już wówczas - było doskonalenie nauczycieli. W pismach do władz, wskazywano konieczność powołania Ośrodka Instrukcyjno-Metodycznego Bibliotekarstwa Szkolnego. Do czasu rozpoczęcia pracy przez Okręgowe Ośrodki Metodyczne, Sekcja Krajowa i Okręgowe zajmowały się organizowaniem kursów wstępnych, śródrocznych, kwalifikacyjnych, kursokonferencji, prowadzono doradztwo indywidualne.
W trosce o wyższy poziom kwalifikacji proponowano wprowadzenie zmian w kształceniu bibliotekarzy, dotyczących zarówno systemu, jak treści programowych. Występowano do Ministerstwa Oświaty, COM, Instytutu Pedagogiki i katedr metodyki nauczania o opracowanie podstaw metodyki pracy z książką i włączenia tego zagadnienia do programu zakładów kształcenia nauczycieli, jako przedmiotu w metodykach nauczania poszczególnych przedmiotów. Od 1958 roku zabiegano o powołanie Centralnej Biblioteki Pedagogicznej.
Od chwili powołania Krajowej Sekcji Bibliotekarskiej staraniem zarządów wszystkich kadencji było inicjowanie powstawania Sekcji Okręgowych, dla posiadania pełnej reprezentacji bibliotekarzy z każdego województwa.
Większość okręgowych sekcji bibliotekarskich powstawała w połowie 1958 roku. Początkowo działały w liczbie 19 okręgowych i 43 powiatowych. W sprawozdaniach przekazywanych Zarządowi Głównemu, wśród form pracy sekcji najczęściej wymienia się informowanie o pracy Związku, odczyty, referaty naukowe, spotkania z pisarzami, filmy bibliotekoznawcze, organizacje uroczystości z okazji Dnia Bibliotekarza.
Sekcje okręgowe zajmowały się szkoleniem bibliotekarzy. Do czasu rozpoczęcia pracy przez Okręgowe Ośrodki Metodyczne, organizowano kursy wstępne, śródroczne, kwalifikacyjne, fachowe kurs-konferencje, a także doradztwo indywidualne.
Na uznanie zasługują badania czytelnicze przeprowadzone w latach 1961-1962, dotyczące nauczycieli szkół podstawowych, przeprowadzone metodą reprezentacyjno-ankietową, sondażu terenowego i metodą wywiadu. W każdym województwie przebadano 6 szkół w 3 powiatach. Członkowie sekcji katowickiej włączyli się do badań przeprowadzonych przez prof. Józefa Pietera, a samodzielne badania, których przedmiotem było czytelnictwo młodzieży szkolnej i nauczycieli gdyńskich, podjęła Janina Michniewicz.
W podsumowaniu pracy sekcji okręgowych, dokonanym przez zarząd Sekcji Bibliotekarskiej ZG ZNP, z okazji 10-lecia działalności okresu powojennego, wyróżnia się je za formy pracy:
- prowadzenie badań czytelnictwa (Opole, Katowice, Łódź, Poznań, Gdańsk, Lublin)
- umiejętność zbliżania pracowników bibliotek różnych typów i poziomów (Gdańsk, Olsztyn, Lublin)
- współpracę ze Stów. Bibl. Poi. i Zw. Zaw. Prac. Kultury (Olsztyn)
- pomoc w zdobywaniu nagród i wyróżnień dla pracowników bibliotek szkolnych i pedagogicznych (Kielce, Poznań, Opole).
Pracę Sekcji bardzo wysoko oceniały również same Zarządy Okręgów - uznając Bibliotekarskie jako najaktywniej działające wśród innych sekcji zawodowych. Tak wysoką ocenę otrzymały bibliotekarskie sekcje okręgów gdańskiego, krakowskiego, lubelskiego, łódzkiego, olsztyńskiego, poznańskiego, wrocławskiego, gdzie m.in. rozwijano współpracę z rejonowymi konferencjami pedagogicznymi.
Systematycznie z biegiem lat wzrastała liczba sekcji okręgowych. W sprawozdaniach za kolejne 10-lecie okresu powojennego mówi się, że przy niektórych radach zakładowych ZNP nie powołano sekcji, lecz województwa te, miały swoich reprezentantów w sekcji „centralnej”. Za aktywną i systematyczną działalność do 1978 roku wyróżniono wówczas Białystok, Chełm, Gdańsk, Lublin, Opole, Poznań, Siedlce, Sieradz, Toruń, Wałbrzych, Włocławek. Jako formy najciekawsze, wypracowane w tych okręgach uznano: pomoc bibliotekarzom początkującym przez organizację zebrań szkoleniowych (Siedlce); wymianę doświadczeń, wycieczki, pokazowe lekcje biblioteczne; pomoc w przygotowaniu do egzaminów kwalifikacyjnych (Toruń, Włocławek); szkolenia wyjazdowe (Gdańsk, Lublin); wiązanie prac sekcji z pracą zespołów samokształceniowych (Białystok, Elbląg, Katowice, Opole, Poznań); akademie (Opole); spotkania z wybitnymi bibliotekarzami innych miast; współpraca z SBP (Gdańsk); spotkania z emerytami i opieka nad nimi (Gdańsk, Elbląg).
II. POCZĄTKI DZIAŁALNOŚCI SEKCJI GDAŃSKIEJ
Gdańska Sekcja Bibliotekarska powstała z potrzeby chwili, kiedy to zauważono sporą grupę bibliotekarzy należących do ZNP, a także mnożącą się liczbę problemów występujących w pracy tej grupy zawodowej nauczycieli. Sprawami bibliotek wszystkich typów interesowało się, zbliżone do organizacji twórczej, Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich, jednakże nie będąc związkiem zawodowym, nie było w stanie przyczyniać się do likwidacji tych problemów.
Pierwsze spotkanie bibliotekarzy odbyło się 4.VI.1958 roku z inicjatywy Koi. Lubomiry Jankowskiej - bibliotekarki Biblioteki Politechniki Gdańskiej i Koi. Szymona Wrzoska - ówczesnego kierownika Wydziału Pedagogicznego Zarządu Okręgu ZNP. Dokonano wówczas wyboru zarządu tymczasowego, do którego weszli, poza Koi. Lubomira Jankowską, Koi. Stanisław Mielczarski z Biblioteki PAN oraz Koi. Maria Zubek bibliotekarka biblioteki przykładowej w Sopocie. Tymczasowy zarząd przygotował i zwołał zebranie przedstawicieli bibliotek szkolnych, pedagogicznych, uniwersyteckich, naukowych, a także dużej liczby powszechnych. Potwierdzili oni konieczność istnienia Sekcji Bibliotekarskiej przy Zarządzie Okręgu ZNP w Gdańsku, która byłaby reprezentantem w strukturze działalności ZNP, partnerem rozmów władzami oświatowymi i organizatorem poszczególnych sfer działalności związkowej dla bibliotekarzy.
Zebranie wyborcze miało miejsce 13 czerwca 1958.
W skład pierwszego zarządu wybrane zostały następujące osoby: Romanowski Wladysław – przewodniczący -Wojew. Bibl. Publiczna Chabior Edward - wiceprzewodniczący - Wojew. Bibl. Publiczna Zubek Maria - sekretarz - szk. bibl. przykładowa, S.P.7 - Sopot Jankowską Lubomira - Bibl. Politechniki Gdański Mielczarski Stanisław - Biblioteka PAN Linzow Wadim - Biblioteka Powiatowa - Kartuzy Sokołowa Maria - biblioteka L.O. – Gdańsk Januchta Józef- Biblioteka Pedagogiczna – Lębork Pastwa Jan - Biblioteka Główna Politechniki
Dokonano także wyboru delegatów na mający się odbyć dnia 23 czerwca 1958 krajowy Zjazd Delegatów Sekcji Bibliotekarskiej. Wybrano W. Romanowskiego, L. Jankowską, i S. Mielczarskiego. Delegaci otrzymali do przedłożenia wnioski, w których domagano się od Zarządu Głównego podjęcia starań:
utworzenia przy Prez. Rady Min. Międzyresortowej komórki z zadaniami koordynowania spraw wszystkich bibliotek w kraju oraz prowadzenia jednolitej polityki bibliotecznej,
unormowania prawodawstwa bibliotecznego w miejsce zdezaktualizowanego dekretu o bibliotekach z 1964 roku,
przeprowadzenia rewizji uposażeń i spraw bytowych,
poprawy sytuacji materialnej szkolnych bibliotekarzy ryczałtowych i prowadzących biblioteki przykładowe,
unormowania wymiaru godzin pracy i zapewnienie miejsca bibliotekarzom szkolnym w Radach Pedagogicznych.
Starania o spełnienie tych postulatów podejmowano w tej oraz następnych kadencjach. Do Sekcji wówczas należeli bibliotekarze bibliotek szkolnych, pedagogicznych, PAN, Politechniki, Instytutu Morskiego, Wyższej Szkoły Ekonomicznej i częściowo powszechnych. 6 czerwca 1959r.odbyła się konferencja sprawozdawczo-wyborcza, której uczestnicy wysok oocenili pracę zarządu. Zaproponowano przedłużenie kadencji dotychczasowemu zarządowi, co zgodne było z przyjętą przez ZNP dwuletnią wówczas kadencją. W trakcie jej trwania zmienił się skład zarządu. W 1961 roku w związku z odejściem do pracy w WSP Kol. S. Mielczarskiego i przyjęciem stanowiska dyrektora SN przez Kol. E. Chabiora, funkcję wiceprzewodniczącej powierzono Kol. L. Jankowskiej, a do zarządu powołano Koi. IZABELĘ LATUSZKIEWICZ (biblioteka Szkoły Podstawowej nr 60 w Oliwie) oraz BOŻENĘ ZAORSKĄ z Biblioteki WSE w Sopocie. Później miejsce Marii Sokolowej zajęła JANINA MICHNIEWICZ, kierownik Pedagogicznej Biblioteki w Gdyni. Wybory, jakie odbyły się 12 kwietnia 1962r. nie przyniosły zasadniczych zmian w składzie zarządu. Funkcję drugiej wiceprzewodniczącej powierzono Koi. Leokadii Jasiulaniec, a po raz pierwszy do zarządu wybrano Stanisława Kowszewieza, znanego wcześniej z zebrań jako zapraszanego do współpracy gościa - wizytatora kuratorium.
Nagle, 20 września zmarł Władysław Romanowski -przewodniczący i współorganizator Sekcji, który z ogromnym zaangażowaniem oraz znajomością pracy i problemów bibliotek, kierował dotychczasową działalnością. 7 grudnia 1962 r., zostało zwołane zebranie, podczas którego jednomyślnie przyjęto propozycję Koi. Leokadii Jasiulaniec, wprowadzenia do zarządu bardzo aktywnej Koi. LUCYLLI PISARSKIEJ. Powierzoną funkcję pełniła do 31 marca 1966.
Podczas następnej konferencji sprawozdawczo-wyborczej Kol. L. Pisarska złożyła rezygnację z przewodniczenia Sekcji, wówczas przewodniczącą wybrano Koi. IZABELĘ LATUSZKIEWICZ, a wiceprzewodniczącymi Lubomirę Jankowską oraz Jana Pastwę. Nową osobą w składzie zarządu była KRYSTYNA SYLWESTRZAK, która przyjęła funkcję sekretarza, a także Koi. Koi. Kazimiera Niezgodowa, Wiktoria Monik, Natalia Sokołowa, Weronika Lisiecka, Wanda Merta. W trakcie trwania kadencji w związku ze zmianą miejsca pracy rezygnację złożył S. Kowszewicz a na jego miejsce wybrano pracownika Okręgowego Ośrodka Metodycznego Witolda Nowosielskiego.
Kolejna kadencja trwała od 14 maja 1969 do 15 kwietnia 1973.
Szczególne słowa uznania za pracę w tej kadencji należą się przewodniczącej - Izabeli Latuszkiewicz
zastępcom - Lubomirze Jankowskiej i Witoldowi Nowosielskiemu
sekretarz - Krystynie Sylwestrzak
członkom zarządu - Wandzie Merta, Natalii Sokołowej, Leokadii Jasiulaniec i Sylwii Arent (kierownikowi PBW w Tczewie). Po likwidacji Zarządów Okręgów w latach 1974-1975, w strukturze organizacyjnej ZNP działały dwa ogniwa: Zarząd Główny i Rady Zakładowe. Skomplikowało to nieco opiekę nad działalnością sekcji zawodowych. Sekcja Bibliotekarska
od strony formalno-gospodarczej należała do Rady Zakładowej w Tczewie, od strony merytorycznej do Rady Zakładowej Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej w Gdańsku. Następna konferencja sprawozdawczo-wyborcza odbyła się po uchwaleniu przez ZG ZNP regulaminu pracy sekcji.
Działalność Okręgowej Sekcji, wznowiono w dniu 24 maja 1977 roku ze składem Zarządu:
Gryszkiewicz Irena - przewodnicząca - PBW w Gdańsku
Sylwestrzak Krystyna - sekretarz - PBW w Gdańsku
Józefa de Laval - Biblioteka Główna Uniwersytetu Gdańskiego
Pętlicka Wanda - Biblioteka PAN
Etmańska Maria - PBW w Gdańsku
Gajewska Barbara - Szkoła Podstawowa nr 80 w Gdańsku
Żakiewicz Daniela - VIII L.O. w Gdańsku
Karabasz-Golnik Emilia - Filia PBW w Tczewie
Praca odbywała się w czterech zespołach:
I. Zespół do spraw wymiany doświadczeń I. Gryszkiewicz
II. Zespół do spraw reformy bibliotek szkolnych
szkół podstawowych - B. Gajewska
szkół średnich - D. Żakiewicz
szkół zawodowych - Z. Czyż
III. Zespół historyczny i osiągnięć bibliotek - J. de Laval
IV. Zespół do spraw socjalnych - K. Sylwestrzak
Nadal siedzibą była Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka, a opiekę sprawowała jej Rada Zakładowa ZNP. Tu również przechowywano z ogromną troską całą dokumentację pracy Sekcji Bibliotekarskiej od jej początków do ostatniego zebrania, jakie odbyło się 28 czerwca 1980 roku.
SKUPIENIE SZEROKIEJ REPREZENTACJIBIBLIOTEKARZY WOJEWÓDZTWA GDAŃSKIEGO było ważnym zadaniem organizacyjnym od początków istnienia Sekcji. Na zebraniu zwołanym w dniu 12.XI.1958 roku reprezentowane były takie powiaty jak: Tczew, Kościerzyna, Stargard, Kwidzyn, Sztum, Elbląg, Wejherowo, Puck, Lębork, Gdynia, Sopot i Gdańsk. Jednakże obecni na tym zebraniu nie byli przedstawicielami sekcji przy oddziałach miejskich. Pierwszym Oddziałem, który nadesłał Zarządowi Okręgu protokół zebrania wyborczego, była Kościerzyna (datowany 21.V.1959),a przewodniczącą wybrano Kol. Janinę Marszewską. W tym samym roku 3.VI. powstała Sekcja w Lęborku - tam przewodniczącą została Kol. Eugenia Tomaszek. 26 VIII Sekcję Bibliotekarską powołano w Kartuzach, gdzie zarządowi przewodniczyła Koi. Maria Pontus. Z końcem roku 1959, 14.X. powstała jeszcze Sekcja przy Oddziale w Sopocie, której przewodniczyła Maria Zubek, pełniąca jednocześnie funkcję sekretarza Sekcji Okręgowej oraz 15X.w Wejherowie, a prowadziła ją Koi. Janina Goetzen. Zarząd Okręgu ZNP monitował zarządy oddziałów o tworzenie sekcji oddziałowych. W 1960 roku rozpoczęła działalność Sekcji w Gdyni, początkowo pod przewodnictwem Kol. Janiny Michniewicz, później od 1966 Kazimiery Niezgodowej. Gdańska Sekcja Oddziałowa rodziła się w Szkole Podstawowej nr 36, gdzie pracowała Koi. Wanda Merta, która w następnych latach była instruktorem bibliotek szkolnych dla miasta Gdańska. 17.1.1962 roku odbyło się zebranie organizacyjne w Klubie„Kleks", przy ulicy Długi Targ 30. Do zarządu wybrano Koi. Wandę Merta - jako przewodniczącą oraz Koi. Katarzynę Czarniewską, Zofię Kraus, Izabelę Latuszkiewicz, Wiktorię Moniuk (przew. od 1963), Lucyllę Pisarską, Pykosz, Waliszewską.
W niektórych miejscowościach sekcje powstały później - w 1966 rokuw Tczewie, Starogardzie Gdańskim. W innych oddziałach nie organizowano sekcji ze względu na zbyt małą liczbę bibliotekarzy lub chęć uczestniczenia w spotkaniach gdańskich. Nie wszystkie pracowały bez przerw od chwili powstania. W sprawozdaniu z roku 1967 wymienia się jedynie 5 Sekcji Okręgowych dokonując ich oceny.
Sekcja przy Oddziale Gdańskim została wysoko oceniona za szczególną troskę o warunki pracy bibliotekarzy i wielostronne szkolenie, natomiast gdyńska za ścisłą współpracę z bibliotekarzami bibliotek publicznych, szkolenie młodych kadr oraz organizację ciekawych spotkań z literatami. Sekcja przy Powiatowym Oddziale w Lęborku zasłynęła z niezwykle cennej pomocy, jakiej udzielano opiekunom bibliotek szkół wiejskich i miasta Lębork. W ramach Sekcji pracowały dwa zespoły samokształceniowe szkół podstawowych i średnich, w których omawiano tematy dotyczące prac technicznych związanych z dokumentacją biblioteczną, uroczystościami szkolnymi, prezentowano nowości wydawnicze. Działająca wówczas od roku Sekcja Powiatowa w Starogardzie Gd. miała na swoim koncie liczne interwencje w sprawach bibliotek i badania czytelnicze literatury popularnonaukowej. Tczew prowadził przez wiele lat indywidualne oraz zorganizowane w formie kursów, szkolenia bibliotekarzy szkół podstawowych z terenu.
Zarząd Główny z okazji 10-Iecia pracy Sekcji Bibliotecznej ZG ZNP, w okresie powojennym, dokonał oceny działaczy sekcji okręgowych. Trzy nasze Koleżanki zostały wpisane na 63 osobową krajową listę najbardziej zaangażowanych i najwyżej cenionych; Lubomirę Jankowską, Izabelę Latuszkiewicz, Lucyllę Pisarską. Wysoką ocenę Zarząd Główny przyznał sekcji gdańskiej także po następnych 10 latach działalności. Po rozwiązaniu zarządów okręgów, nie wszystkie Rady Zakładowe powoływały sekcje. Gdańsk wymienia się jako jedno z 11 miast posiadających wówczas aktywnie i systematycznie pracujące sekcje bibliotekarskie, m.in. za współpracę z SBP i działalność szkoleniową.
W latach siedemdziesiątych w zebraniach uczestniczyli bibliotekarze z Tczewa, Lęborka, Wejherowa, Sopot, Pucka, Gdyni, Rudna, Pruszcza, Kartuz, Lipusza, Lubichowa, Starogardu Gdańskiego, Kościerzyny. W zarządzie, jak i wśród członków sekcji reprezentowane były biblioteki różnego typu - w większości szkolne ale także naukowe, publiczne i pedagogiczne.
|
|
Pierwsze zebrania odbyły się w czytelni
Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej przy ul. Długiej
(nad kinem Leningrad - obecnie Neptun)
|
Spotkania odbywały się także
w Wojewódzkim Domu Kultury
w Ratuszu Staromiejskim przy ul. Korzennej 2
|
|
|
Kolejną siedzibą była
Pedagogiczna
Biblioteka Wojewódzka przy ul. Gen. Hallera 14
|
Obecnie spotkania odbywają się w Gdańskim
Domu Nauczyciela przy ul. Uphagena 24
|
III. DZIAŁALNOŚĆ OSTATNIEGO DWUDZIESTOLECIA
W początkach lat 80-tych zburzona została sieć prężnie działających sekcji okręgowych. Po ogłoszeniu stanu wojennego zawieszono działalność związków zawodowych, także ZNP. Jednakże problemyo rganizacyjne, związane z zawieszeniem działalności struktur związkowych, nie zakłóciły realizacji wcześniej podejmowanych przez Zarząd Główny inicjatyw. Przykładem, starania o realizację protokołu ustaleń podpisanego w 1981 r. przez przedstawicieli MOiW, Wojewody Gdańskiego i Kuratorium Oświaty i Wychowania oraz walka o nowelizację Karty Prawi Obowiązków Nauczyciela, która przyjęta została przez Sejm w 1982 roku, z tak ważnym dla nas zapisem "nauczyciel bibliotekarz".
Proces reaktywowania i odradzania ZNP możliwy był dopiero od października 1982. Wpierw koncentrowano się na odbudowie podstawowych ogniw w strukturze Związku - pracy Ognisk, Oddziałów, Okręgów. W następnej kolejności powoływano sekcje zawodowe. Lata przerwy w działalności spowodowały, że w większości okręgów tworzono je jakby od nowa. 23 stycznia 1984 r. wznowiła działalność Sekcja Bibliotekarska Zarządu Głównego.
Działalność Sekcji Bibliotekarskiej w województwie gdańskim, rozpoczęło zebranie inicjujące powstanie Sekcji przy Oddziale ZNP w Gdańsku w dniu 30 maja 1984 roku, zorganizowane przez bibliotekarkę Szkoły Podstawowej nr 67 Renatę Dietz.
Natomiast 7 listopada tego roku, odbyło się zebranie organizacyjne Sekcji Okręgowej, a do zarządu wybrano:
Renata Dietz - przewodnicząca - Szk. Podst. nr 67 w Gdańsku
Zofia Palasik - wiceprzew. - Sport. Szk. Podst. nr 70 w Gdańsku
Urszula Bittner - czł. zarz. - Szk. Podst. nr 4 w Wejherowie
Donata Nawotka - czł. zarz. - Szk. Podst. nr 48 w Gdańsku
Elżbieta Sobiborowicz - czł. zarz. - Szk. Podst. nr 2 w Gdańsku.
KOLEJNE WYBORY I SKŁADY ZARZĄDÓW
9 kwiecień 1986
Dietz Renata - przewodnicząca - Szk. Podst. nr 67 w Gdańsku
Różańska Elżbieta - wiceprzew. - Szk. Podst. nr 2 w Gdańsku
Zalewska Irena - wiceprzew. - Szk. Podst. nr 66 w Gdańsku
Majewska Halina - sekretarz - Szk. Podst. nr 42 w Gdańsku
Palasik Zoila - skarbnik - Sport. Szk. Podst. nr 70 w Gdańsku
Nowak Zofia - czl. zarz. - Szk. Podst. nr 3 w Gdańsku
Sobiborowicz Elżbieta - czl. zarz. - IKN ODN w Gdańsku
25 kwiecień 1990
Dietz Renata — przewodnicząca - Szk. Podst. nr 67 w Gdańsku
Majewska Halina - sekretarz - Szk. Podst. nr 42 w Gdańsku
Nowak Zofia - Szk. Podst. nr 3 w Gdańsku
Pszczólkowska Janina - Szk. Podst. nr 52 w Gdańsku
Różańska Elżbieta - Szk. Podst. nr 2 w Gdańsku
Sobiborowicz Elżbieta - Szk. Podst. nr 2 w Gdańsku
Steffek Krystyna - Zesp. Szkól Elektrycznych w Wejherowie
Tyburska Irena - Szk.Podst. nr 1 w Gdańsku
Zalewska Irena - Szk. Podst. nr 66 w Gdańsku
Nastała Halina - Szk. Podst. Nr 8 w Wejherowie (od 13.03.1991)
11 maj 1994
Dietz Renata - przewodnicząca - Szk. Podst. nr 7 w Gdańsku
Majewska Halina - sekretarz - Szk. Podst. nr 42 w Gdańsku
Jastrzębska Barbara - Liceum Ogólnokształcące nrIXw Gdańsku
Nawotka Donata - Szk. Podst. nr 48 w Gdańsku
Nowak Zofia - Szk. Podst. nr 8 w Gdańsku
Steffek Krystyna - Zesp. Szkól Elektrycznych w Wejherowie
Tomaszewska Barbara - Szk. Podst. Nr IOw Tczewie
Wilkiel Urszula - Filia PBW w Pruszczu
Wisińska Ewa - Szk. Podst. w Dziemianach
18 marzec 1998
Dietz Renata - przewodnicząca - ZKPiG nr 23 w Gdańsku
Nowak Zofia - wiceprzewodnicząca - Szk. Podst. Nr 8 w Gdańsku
Tomaszewska Barbara - sekretarz - Zesp. Szk. Zaw. nr 3 w Tczewie
Jastrzębska Barbara- Liceum Ogólnokształcące nr IX w Gdańsku
Klonowska Bernadeta - Szk. Podst. INr 3 w Gdańsku
Marcjasz Krystyna - Zas. Szk. Zaw. w Kurii
Nawotka Donata - Szk. Podst. Nr 48 w Gdańsku
Wilkiel Urszula - Filia PBW w Pruszczu
Hirt Longina - Zesp. Szk. Samochodowych w Wejherowie
11 wrzesień 2002
Dietz Renata - przewodnicząca - ZKPiG nr 23
Tomaszewska Barbara - wiceprzew. - Zesp.Szk.Rzem. i Kupiec.w Tczewie
Leonczuk Bożena - sekretarz - ZKPiG nr 23 w Gdańsku
Dunst Bożena - Szk. Podst. Nr 10 w Tczewie
Gromadzka Elżbieta - ZKPiG nr 21 w Gdańsku
.lakóbczyk Stanisława - Gimnazjum nr 1 w Gdańsku
Jastrzębska Barbara- I Liceum Ogólnokształcące nr IX w Gdańsku
Klownowska Bernadeta- ZKPiG nr 3 w Gdańsku
Nawotka Donata - ZKPiG nr 16 w Gdańsku
Puderecka Marzena - Gimnazjum nr 9 w Gdańsku
Racka-Koluch Ewa - Zesp. Szk. Nr 2 w Tczewie
Różycka Urszula - Szk. Podst. Nr 65 w Gdańsku
Szambowska Janina - Zesp. Szkól Ponadgimnazjalnych w Gniewie
Thurn-Ossowska Donata - Centrum Kształć. Ustawicznego w Chojnicach
Wilkiel Urszula - Filia PBW w Pruszczu
IV. RAZEM SKUTECZNIEJ
Świadomość tej prawdy, przyświecała podejmowanym przez Sekcję działaniom, od chwili jej powołania. Celem nadrzędnym było wzmocnienie pozycji Sekcji, poprzez zcalenie ruchu związkowego bibliotekarzy, które pozwoliłoby Związkowi, na rozwiązywanie problemów pracowników bibliotek różnych typów. Było niezbędne szczególnie w okresie, gdy Sekcja była reprezentantem interesów pracowników bibliotek pedagogicznych,naukowych, uczelnianych, szkolnych i publicznych. Formy współpracyokreślone zostały podczas pierwszej konferencji wyborczej, a także podczas specjalnie zorganizowanych konferencji bibliotekarzy szkolnych i bibliotek powszechnych dla dzieci (25.1V.1959) oraz z bibliotekarzami bibliotek naukowych (5.V.1959). Pierwsze zebrania odbywały się w czytelni Wojew.Bibl. Publ. przy ul. Długiej (nad kinem Leningrad) a także w Wojew. DomuKultury przy ul. Korzennej 2.
W ramach współpracy Wydziału Pedagogicznego Zarządu Okręgu ZNP z Pedagogiczną Biblioteką Wojewódzką, wspólnie z Działem Informacji Bibliograflcznej opracowano szereg zestawień bibliograficznych do tematów konferencji rejonowych. Powielane przekazywano Pedagog. Bibliotekom Powiatowym, Oddziałom Powiatowym ZNP i przewodniczącym konferencji rejonowych.
Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka udzielała pomocy za sprawą ówczesnego dyrektora L. Jasiulaniec w opracowaniu i innych bibliografii (n.p. dotyczących działalności ZNP) oraz odpowiednich zestawów książek dla odbywających się kursów centralnych. Za dyrekcji dr Marii Etmanskiejw latach siedemdziesiątych PBW była siedzibą sekcji i wspólnie z jej Radą Zakładową organizowano spotkania, szkolenia i wycieczki.
Nawiązywano równie współpracę z Biblioteką PAN i Politechniki orazz Uniwersytetem Gdańskim. Przykładem tej współpracy może być opracowanie ankiety do badań czytelniczych w 1971 r. przez doc. Dr Irenę Jundziłł, która podjęła się także ich interpretacji lub obecność w składzie zarządu w latach 1977- 1980 Józefy de Laval, wspierającej działalność swoją wiedzą z zakresu informacji naukowej.
Bibliotekarze Biblioteki U.C. uczestniczyli w seminariach i kursach organizowanych przez ZG ZNP dla bibliotekarzy szkół wyższych. Pracownicy naukowi U.G. byli częstymi prelegentami organizowanych przez Zarząd Główny kursów w Gdańsku, a wśród nich prof. Dr Karol Głombiowski, dr Zbigniew Nowak, doc. Dr Zbigniew Binerowski, doc. drMarian Pelczar. W latach 90 - tych gośćmi zebrań Sekcji byli m.in. pracownicy Zakłady Nauki o Książce: dr Elżbieta Piotrkowska, dr Teresa Radwan-Wińska, dr Iwona Zachciał, dr Michał Blażejewski. Wśród instytucji, z którymi nawiązywano współpracę, należy wymienić Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich, dla których problem bibliotek i czytelnictwa były równie bliskie. Stąd wspólnie formułowane postulaty o poprawę warunków pracy bibliotek i podnoszenie kwalifikacji bibliotekarzy. Do tradycji należała wspólna organizacja uroczystości, głównie z okazji Dnia Bibliotekarza i konferencji szkoleniowych. Odnotowano także pomoc, w związku z opracowaniem i wydaniem przez SBP informatorów o bibliotekach Trójmiasta, której udzielili członkowie Sekcji, zbierając materiały dotyczące bibliotek naukowych, pedagogicznych, szkół ogólnokształcących i zawodowych. W 1977 roku pomagano Stowarzyszeniu w organizowaniu ogólnokrajowej sesji naukowej. Później przy okazji ważniejszych zebrań gościem był przewodniczący Okręgu SBP, Marian Skoro, podobnie jak wiceprzewodnicząca Federacji Pracowników Kultury i Sztuki Iluminata Sterczewska.
Sojuszników dla rozwiązywania naszych problemów poszukiwaliśmy także wśród posłów - występowaliśmy z pismami lub zapraszali naspotkania (prof. Longin Pastusiak, Wit Majewski, Franciszek Potulski).
Częstymi gośćmi zebrań byli przedstawiciele władz oświatowych. Zawsze zabiegaliśmy, aby w tych instytucjach był wizytator sprawujący opiekę nad bibliotekami. Dzięki temu w kuratorium mieliśmy wsparcie wśród: kuratora Danuty K Eedzik, wicekuratorów Elżbiety Słowik i Jerzego Ochotnego oraz wizytatora Wandy Pakszys; w Wydziale Oświaty u inspektora Włodzimierza Żelaznego i wizytator Elżbiety Kleczyk. Tu współpraca zaowocowała utworzeniem w 1985r. Miejskiej Rady Postępu Pedagogicznego, której przewodniczyła mgr Elżbieta Kleczyk, a funkcję wiceprzewodniczącej pełniła mgr Renata Dietz. Przy Radzie powołanokomisję do spraw bibliotek szkolnych, której przewodniczyła Elżbieta Sobiborowicz - członek Zarządu Sekcji Bibliotekarskiej, a w składzie komisji były Kol. Kol. Donata Nawotka, Halina Majewska, Elżbieta Różańska i Irena Zalewska, także Zarząd naszej Sekcji.
Kolejne lata to współpraca z Wydziałem Edukacji Urzędu Miasta i jego naczelnikiem Waldemarem Nocnym. Przedstawiane przez Sekcję, mnożące się problemy, spowodowały powołanie przy Wydzielę Edukacji Zespołu Doradczego Bibliotek, w skład którego weszła grupa wybranych pasjonatek zawodu, znów członków Zarządu Sekcji, a jednocześnie doradców metodycznych.
W latach 90-tych doszedł jeszcze jeden, niezbędny do współpracy sojusznik - władze samorządowe. Ponieważ odtąd o poprawie sytuacji bibliotek mogą decydować głównie władze lokalne, coraz więcej spraw jest możliwych do rozwiązania lokalnie przez Sekcje Okręgowe i Oddziałowe. Stąd nasz kontakt z Urzędem Marszałkowskim w sprawie bibliote kpedagogicznych, z Wiceprezydentem Miasta Gdańska i Wydziałem Edukacji i Sportu Urzędu Miasta w Gdańsku.
Pisząc o współpracy z instytucjami i organizacjami, nie sposób pominąć najbliższych - Zarządy Oddziału, Okręgu i Główny ZNP. W sprawozdaniach kolejnych kadencji podkreśla się, szczególną pomoc udzielaną przez te zarządy. W odniesieniu do Oddziału i Okręgu w Gdańsku, była to pomoc w organizacji zebrań, wyjazdów szkoleniowych, pomoc w przeprowadzaniu ankiet sondażowych, pozyskiwaniu członków Sekcji, przekazywaniu i realizacji wniosków Sekcji, dotyczących poprawy warunków pracy bibliotek. Aktywni byliśmy także w pracy Centralnej - Krajowej Sekcji Bibliotekarskiej Zarządu Głównego.
Przedstawiciele Sekcji gdańskiej byli nie tylko uczestnikami kursów organizowanych przez ZG ZNP, ale i współorganizatorami, wchodzili w skład plenum oraz zarządów sekcji krajowej.
Kol. Lubomira Jankowska do zarządu ZG ZNP wybierana była czterokrotnie w roku 1962, 1966, 1969 i 1972, Kol. Izabela Latuszkieicz w 1972 i przewodniczyła w latach 1973 - 1975. Od 1986 roku do zarządu ZGZNP pięciokrotnie wybierana była Kol. Renata Dietz, od 1990 roku wkolejnych kadencjach jako przewodnicząca. Politykę naszej Sekcji realizowała także przez 5 lat w Krajowej Radzie Bibliotecznej Ministerstwa Kultury i Sztuki, desygnowana przez Ministerstwo Edukacji.
UROCZYSTOŚĆ 30-LECIA
Była ważnym wydarzeniem w życiu Sekcji Bibliotekarskiej. Udział w niej wzięli przedstawiciele wymienionych instytucji i organizacji, oraz najważniejsi goście - nasi poprzednicy. Udało się odnaleźć prawie wszystkie przewodniczące oraz członków zarządów z przestrzeni 30 lat. Uroczystości towarzyszyła wystawa dokumentów pracy Sekcji, pomocy dydaktycznych i metodycznych nauczycieli bibliotekarzy, albumów wykonanych przez uczniów oraz wystawa poświęcona prof. Karolowi Głombiowskiemu, twórcy Zakładu Nauki o Książce U.G. Seniorzy otrzymali okolicznościowe dyplomy, a Sekcja list gratulacyjny od Prezesa Zarządu Głównego Kazimierza Piłata.
MIASTA REPREZENTOWANE W SEKCJI
Najliczniej - Gdańsk; Pruszcz; Tczew; Wejherowo; Starogard Gd.; Gdynia; oraz - Czarna Woda; Dąbrówka Tczewska; Dziemiany; Gniew; Godziszewo; Kielno; Kolbudy; Miłobądz; Morzeszczyn; Mosty; Pelplin; Rudno; Rumia; Skarszewy; Stężyca; Sulęczyno; Trąbki Wielkie; Zblewo; ostatnio również: Słupsk, Łeba; Malbork; Chojnice.
V. W TROSCE O WYŻSZY POZIOM KWALIFIKACJI
Kształcenie, dokształcanie i doskonalenie bibliotekarzy to zagadnienia pojawiające się w memoriałach, wnioskach i zadaniach działalności Sekcji Bibliotekarskiej każdej kadencji.
Przedmiotem zainteresowania był całokształt problemów związanych z rozwojem wiedzy naukowej i systemem zdobywania tej wiedzy przez bibliotekarzy. Domagano się ujęcia w planach badań naukowych oraz umieszczenia w grupie dyscyplin rozwijających się bibliotekoznawstwa, które miało stać się podstawą organizacji bibliotekarstwa naukowego w kraju. W celu zabezpieczenia kadry naukowej bibliotekarzy dyplomowanych, podejmowano starania o wydanie odpowiednich przepisów umożliwiających wykonywanie pracy naukowej. Postulowano ujednolicenie przepisów dotyczących bibliotekarzy bibliotek naukowych wszystkich typów, zapewnienie możliwości otrzymywania podwyżek w ramach tego samego stanowiska, interweniowano w sprawie pominięcia bibliotekarzy dyplomowanych w tabeli uposażeń pracowników szkół wyższych i oświaty.
Ze względu na brak zainteresowania przez uczelnie wyższe prowadzeniem badań czytelniczych Sekcja Krajowa ZNP zainicjowała i zorganizowała w latach 1961 - 1962 badania czytelnictwa nauczycieli na terenie całego kraju. W każdym województwie przebadano po 6 szkól w 3powiatach. W gdańskim zajmowały się nimi L. Pisarska, L. Jankowska i M. Szelągowska. Samodzielne badania, których przedmiotem było czytelnictwo młodzieży szkolnej i nauczycieli gdyńskich podjęła J. Michniewicz. Nawet w latach 90 - tych Sekcja prowadziła badania zainteresowań czytelniczych (np. wśród uczniów klas VII, zainicjowane przez Kol. Halinę Nastała) lub badania przydatności czasopism przedmiotowo-metodycznych dla nauczycieli.
W trosce o podniesienie poziomu czytelnictwa, badano aktualne kanony lektur, analizowano plany wydawnicze, występowano do wydawnictwo wznowienie wydań pozycji brakujących a wartościowych.
Związek Nauczycielstwa Polskiego w każdym okresie dziejów prezentował pogląd, że o wartości pracy dydaktyczno-wychowawczej szkoły, decyduje poziom wykształcenia nauczycieli. Szczególnie trudna sytuacja panowała w latach powojennych w wiejskich szkołach podstawowych. Jeszcze w 1962 roku biblioteki pracowały w 90% bez kwalifikacji, a w 10 lat później w 80%, dlatego sekcje terenowe prowadziły szkolenia poprzez własne zebrania, kursy organizowane wspólnie z wydziałami oświaty, oraz docierając do poszczególnych szkół z doradztwem indywidualnym.
Sekcje okręgowe wraz z kuratoriami prowadziły roczne kursy bibliotekarskie. Ubolewa się, że mimo pozytywnej współpracy zarządów z władzami oświatowymi, pozwalającej na systematyczne podnoszenie kwalifikacji, trud okazał się "syzyfowy" z uwagi na ciągłą fluktuację kadr.
Po utworzeniu ośrodków metodycznych, te zaczęły przejmować funkcje szkolenia bibliotekarzy. Domagano się wówczas przywrócenia funkcji instruktorów bibliotek szkolnych w Powiatowych Ośrodkach Metodycznych, a także organizowania równolegle z przedmiotowym i konferencji dla bibliotekarzy szkolnych. W latach 70 - tych zarządy sekcji zajmowały się kierowaniem na kursy wprowadzające dla bibliotekarzy, organizowane przez Okręgowe Ośrodki Metodyczne. Udzielano pomocy w przygotowaniu się do egzaminów kwalifikacyjnych oraz samokształceniu. Ogromną rolę odgrywały zawsze kursy wakacyjne organizowane przez Zarząd Główny. Do 1978 roku z reguły odbywały się corocznie, trwały dwa tygodnie i dawały możliwość uczestniczenia około 60-ciu osobom. Początkowo w programach kursów ujmowano głównie wiedzę podstawową, potrzebną do pracy w bibliotece (np. 1959 - Rola biblioteki w procesie nauczania i w życiu szkoły). Z czasem jej miejsce zajmowały zagadnienia związane z doskonaleniem i inspirowaniem do wprowadzenia innowacji dotyczące: * nowatorstwa * (1963 - Służba informacyjno-bibliograficzna bibliotek; 1966 - Nowoczesne środki pracy w bibliotekach szkolnych i pedagogicznych; 1969 - Biblioteka a postęp pedagogiczny ) * funkcji pozabibliotecznych * (1964 - Rola bibliotekarza w środowisku; 1965 -Reforma szkolnictwa średniego i zawodowego a zadania bibliotek; 1969 -Realizacja zadań wychowawczych i współpraca bibliotek) * tematy naukowe * m.in. w 1972 - Socjologia książki dawniej i dzisiaj.
Poza zajęciami (w liczbie np. 45 godzin wykładów i ćwiczeń seminaryjnych) organizowano zwiedzanie różnych typów bibliotek w mieście, w którym odbywał się kurs, łączono z informacją o problemach pracy tych bibliotek i wymianą doświadczeń. Starano się również zapewnić zwiedzanie miasta, zapoznać z jego kulturą, życiem naukowym i problemami oświatowymi.
Gdańscy bibliotekarze uczestniczyli w szkoleniowych kursach Zarządu Głównego - niektórych, odbywający się w Trójmieście byli współorganizatorami.
Uczestniczenie przedstawicieli naszej sekcji w tego rodzaju spotkaniach miało i inne znaczenie. Były one okazją do konfrontacji problemów związanych z wykonywaniem zawodu a występujących w całym kraju oraz formułowania postulatów, które były przekazywane Zarządowi Głównemu i dalej odpowiednim ministerstwom.
Wiele miejsca w nich poświęcano problemom kształcenia.
Już podczas wspomnianego wcześniej pierwszego kursu w Szklarskiej Porębie w 1959 roku opracowano postulaty dotyczące jednolitego programu kształcenia bibliotekarzy w całym kraju, w układzie kilkustopniowym. Proponowano, aby wyższe wykształcenie dawało tytuł bibliotekarza naukowego, przygotowanego do prac naukowo-badawczych oraz kierowniczych; pół wyższe tytuł bibliotekarza dyplomowanego, przygotowanego do pracy w bibliotekach powszechnych, szkolnych, specjalnych i naukowych, natomiast wykształcenie zdobyte na szczeblu średnim tytuł bibliotekarza, przygotowanego do prowadzenia biblioteki powszechnej niższego typu i prac technicznych w bibliotekach powszechnych wyższego typu.
Przedstawiono też propozycje zorganizowania Studiów Bibliotekarskich analogicznych do Studiów Nauczycielskich.
Postulowano przyspieszenie prac związanych z organizacją zaocznych i stacjonarnych Studiów Nauczycielskich ze specjalizacją bibliotekarską oraz rozważenie możliwości wprowadzenia takiej specjalizacji do wszystkich Wyższych Szkół Pedagogicznych. Ten wniosek został umieszczony także między innymi, przekazanymi przez Sekcję delegatom VII Zjazdu Delegatów ZNP w 1960 roku.
W następnych latach domagano się uwzględnienia w systemie kształcenia bibliotekarzy międzywydziałowych studiów bibliotekarskich na WSN i podyplomowych studiów bibliotekarskich dla pracujących oraz powołania na WS.N kierunku bibliotekarskiego, połączonego z innymi przedmiotami.
Sekcja Bibliotekarska ZG ZNP przekazała swoje wnioski dotycząc nie tylko systemu kształcenia, ale również treści programowych. W okresie przygotowań do wprowadzenia reformy szkolnej, zwracano uwagę na ogromną rolę jaką może w życiu ucznia szkoły 8-klasowej odegrać praca z książką. Występowano do Ministerstwa Oświaty, COM, Instytutu Pedagogiki i katedr metodyki nauczania o opracowanie podstaw metodyki pracy z książką i włączenia tego zagadnienia do programu zakładów kształcenia nauczycieli, jako przedmiotu w metodykach nauczania poszczególnych przedmiotów.
Wprowadzenie w życie reformy szkolnej przyniosło zorganizowanie doskonalenia bibliotekarzy przez ośrodki metodyczne i wydanie zarządzenia normującego system zdobywania przez bibliotekarzy kwalifikacji. Dopiero w 1969 roku doczekano się projektu zarządzenia Ministra Kultury i Sztuki w sprawie określenia wykształcenia uznanego za bibliotekarskie. Projekt był przedmiotem dyskusji podczas kursu w Szczecinie. Określał on, jakie rodzaje prac można uznać za bibliotekarskie dla ustalenia stażu wymaganego do zajmowania stanowisk w służbie bibliotecznej.
Wiele uwagi problemom kształcenia poświęcano również w latach70-tych.
Zadaniem komisji bibliotek pedagogicznych Sekcji w latach 1973-76 była pomoc nauczycielom w kształceniu, dokształcaniu i doskonaleniu. Występowano do Ministerstwa o opracowanie i wydanie skryptów dla nauczycieli, o zwiększenie nakładów na literaturę pedagogiczną oraz reaktywowanie księgarń nauczycielskich.
W lutym 1974 roku zorganizowano sesję naukową na temat „Roli Pedagogicznych Bibliotek w kształceniu i doskonaleniu nauczycieli”, podczas której sformułowano szereg wniosków. W celu szybkiego zlikwidowania dysproporcji w warunkach pracy bibliotek i uzyskania jednakowego startu w systemie edukacji ustawicznej kadr oświatowych, domagano się opracowania planu rozwoju i modernizacji sieci bibliotek pedagogicznych. Sygnalizowano konieczność zorganizowania jednolitego systemu kształcenia i doskonalenia oraz uwzględnienie w programach studiów specjalności "bibliotekarz szkolnych bibliotek i pedagogicznych".
Podobnej treści wnioski znalazły się wśród zgłoszonych podczas konferencji sprawozdawczo-wyborczej w 1977 roku. Tu mówiło się o konieczności uwzględnienia specjalizacji dla bibliotekarzy w programach wszystkich studiów podyplomowych w tej specjalności.
Z biegiem lat zwiększały się wymogi dotyczące wykształcenia nauczycieli. Rozporządzenie MOiW z dnia 24 VIII 1982 w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli, wniosło konieczność posiadania, przez nauczycieli bibliotekarzy pracujących w resorcie oświaty i wychowania, podwójnych kwalifikacji pedagogicznych i bibliotekarskich.
Oczywistym było stawianie wymogów wysokiego poziomu kwalifikacji w dobie rozwijającej się wiedzy naukowej i wzrastającej potrzeby usprawnienia przepływu wiedzy naukowej. Na co dzień bibliotekarz winien być doradcą nie tylko uczniów ale i nauczycieli, również nowatorów. Stąd zaniepokojenie Sekcji Bibliotekarskiej po reaktywowaniu działalności w roku 1984 niskim poziomem wykształcenia, co wykazały wyniki badań sondażu. Na 1763 objętych badaniami, tylko 694 legitymowało się pełnym i kwalifikacjami. Z badań wynikało, że 30% wykwalifikowanej kadry przeszło do pracy dydaktycznej.
W 1988 roku włączono się do wspólnej dyskusji prowadzonej przez sekcje i komisje Zarządu Głównego, postulując konieczność stworzenia jednolitego i drożnego systemu kształcenia, dokształcania i doskonalenia bibliotekarzy, z jednoczesnym zgłoszeniem propozycji zmian form i treści.
Kolejne badania przeprowadzono w 1993 roku i choć miały głównie określić warunki pracy bibliotek szkolnych, pytano również o poziom wykształcenia kadry i wykorzystywanie norm zatrudnienia. Jako jedna z 9,Okręgowa Sekcja Gdańska przeprowadzała je w 125 szkołach województwa.
Ogółem, wśród ponad tysiąca nauczycieli bibliotek, 50% posiadało wyższe wykształcenie. Jak wykazała analiza stażu pracy najskromniejszą grupę stanowili rozpoczynający pracę w zawodzie. Ankietowani, jako przyczyny spadku zainteresowania pracą w szkole, podkreślali niskie uposażenie przy zwiększających się obowiązkach, wymagających większego nakładu pracy, zaniżenie norm zatrudnienia, brak zrozumienia dla pracy bibliotek wśród dyrektorów szkół i Rad Pedagogicznych. Podkreślano trudności jakieś potyka chcący uzupełnić kwalifikacje, podnieść je lub doskonalić warsztat. Często nieosiągalnym okazał się najprostszy sposób doskonalenia, poprzez własne zbiory bibliotek - w przypadku szkół wiejskich jedynych i najbliższych. Jak wykazał sondaż, w niektórych bibliotekach od trzech lat nie dokonywano zakupów książek, natomiast we wszystkich ograniczano prenumeratę czasopism. Już w 1991 roku 80% bibliotek wiejskich i ok.50% miejskich nie prenumerowało czasopism wcale, a w następnych latach jeszcze mniej. Rezygnowano z prasy codziennej, czasopism dziecięcych oraz młodzieżowych i co najgorsze czasopism przedmiotowo-metodycznych. Prawie zupełnie pomijano periodyki z wiedzą pedagogiczną i z zakresu psychologii.
Wyniki badań przekazaliśmy Sekcji Krajowej. W obszernym opisie sytuacji, wraz z wnioskami zostały przekazane Ministerstwu Edukacji. W Gdańsku zorganizowaliśmy zebranie poświęcone temu tematowi, zapraszając przedstawicieli władz lokalnych i instytucji kształcenia oraz doskonalenia.
Sprawy kształcenia i doskonalenia zawodowego nauczycieli znalazły ważne miejsce w pracy Zarządu Głównego ZNP w 1993 roku. W formie uchwały zostało przyjęte stanowisko wypracowane przez sekcje zawodowe i Sekcję Kształcenia Nauczycieli. Sekcję Bibliotekarską w niej reprezentowała Kol. Halina Majewska z Gdańska. Nasza Sekcja podkreślała brak spójności i drożności w kształceniu. Konieczną zmianę systemu kształcenia kadr bibliotek winna poprzedzić diagnoza stanu obecnego. Uważaliśmy m.in., że dla słuchaczy wszystkich form kształcenia w trybie stacjonarnym i zaocznym, należy wprowadzić obowiązkowe praktyki, a zajęcia praktyczne winny być podstawą wszelkich form doskonalenia.
Zainteresowania szczególnego wymagała w tym czasie sytuacja doradztwa metodycznego.
Zmiany organizacyjne w powoływanych nowych instytucjach (często podlegających eksperymentalnej reorganizacji), spowodowały w wielu ośrodkach załamanie lub likwidację wielu form działalności dotychczasowych instytucji w 1994 roku.
Tym problemom Sekcja Bibliotekarska Zarządu Głównego postanowiła przyjrzeć się bliżej w Gdańsku podczas zebrania plenarnego.
Zorganizowaliśmy konferencję ogólnopolską zapraszając przewodniczących sekcji okręgowych, gdyż w Gdańsku właśnie likwidowano Zakład Nauki o Książce Uniwersytetu, a na skutek reorganizacji, 8 stanowisk doradców metodycznych ds. bibliotek szkolnych WOM zastąpiono jednym konsultanta CEN-u. Dyskusja toczyła się w obecności przedstawicieli władz oświatowych i związkowych oraz instytucji kształcenia i doskonalenia. Udział w niej wzięli: wizytator MEN Łucja Błońska, kurator Danuta Śledzik, naczelnik Wydziału Edukacji UM, wiceprezes ZG ZNP Ryszard Lepik, przedstawiciele SBP i Federacji Pracowników Kultury i Sztuki. Sytuację kształcenia bibliotekarzy przedstawiła dr Elżbieta Piotrkowska z Uniwersytetu Gdańskiego, doskonalenia konsultant CEN. Uczestnikom zaproponowano zwiedzenie PBW oraz kilku bibliotek szkolnych.
Podobne do naszych problemy występowały w wielu województwach. Praktyczny brak instytucji prowadzących kursy kwalifikacyjne, przekwalifikowujących umożliwiających zdobycie drugiej specjalności oraz kursów pedagogicznych. Zgłaszano konieczność prowadzenia kursów tematycznych, cząstkowych dających w sumie przygotowanie do ubiegania się o stopnie specjalizacji, a także kursów komputerowych.
Kontynuacją tematu były badania sondażowe sytuacji doradztwa bibliotekarstwa szkolnego, które prowadziliśmy w 1995 roku wraz z 13 Sekcjami Okręgowymi. Tu wyższy nieco wypadł procent posiadających wyższe wykształcenie (63,3), lecz wysoce niezadowalający nie posiadających kwalifikacji do pracy w bibliotece szkolnej. Głównym powodem – jak sygnalizowano - było niesystematyczne organizowanie takich form dokształcania, które podnoszą kwalifikacje i dają uprawnienia do pracy w bibliotece.
Sondaż w naszym Okręgu wykazał, że 1/3 ankietowanych nie jest objęta doradztwem metodycznym. Potrzebę doskonalenia warsztatu pracy odczuwali bibliotekarze w 96% ankietowanych. Opowiadali się za pomocą doradcy lub konsultanta oraz różnymi formami samokształcenia, w których pośrednią rolę winny spełniać instytucje doskonalenia. Podkreślano barierę finansową przy korzystaniu z ważnych kursów komputerowych, warsztatów zawodowych promujących nowoczesne metody pracy pedagogicznej oraz bariery odległości dla szkół wiejskich.
Jako zdecydowanie najcenniejszą pomoc uznano wymianę doświadczeń przy wzorcowym warsztacie pracy biblioteki. Dlatego też, oraz w związku z likwidacją WOM i etatów doradców metodycznych bibliotek w naszym województwie, Sekcja wystąpiła do Wydziału Edukacji w Gdańsku z inicjatywą powołania bibliotek przykładowych. Powstać miały na bazie bibliotek mających wykształconą oraz wykwalifikowaną kadrę, dobrze wyposażonych w sprzęt z wypracowanym warsztatem bibliograficzno-informacyjnym i pomocami dydaktycznymi. Pomoc miały świadczyć nauczycielom innych bibliotek oraz studentom odbywającym praktyki.
Wyszukiwano wzorcowo pracujące, skomputeryzowane biblioteki oraz doprowadzono do spotkania ich pracowników z Naczelnikiem Wydziału Edukacji. Opracowano zasady współpracy z CEN oraz status biblioteki przykładowej, który miał zapewnić im możliwość tworzenia warunków do„przykładowego funkcjonowania", poprzez dofinansowanie wyposażenia i zwiększenie o vż etatu normy zatrudnienia. Niestety nasz status, choć przyjęty, został dostosowany do „specyfiki systemu doskonalenia nauczycieli gdańskiego CEN-u, polegającego na powołaniu nauczycieli "wiodących". Obawialiśmy się, że ich status nie zda egzaminu w stosunku do pracy bibliotek szkolnych.
Jednocześnie w kraju powstawały podobnie ciekawe formy wspierania doradztwa. Biblioteki przykładowe tworzono z inicjatywy PBW w Rzeszowie i Warszawie. Zarząd Krajowej Sekcji zainteresowany nimi, poświecił temu tematowi specjalne zebranie. Odbyło się z końcem 1996roku, w jednej z przykładowych bibliotek warszawskich, z udziałem gdańskich nauczycieli bibliotek wzorcowych. Niestety, już nie wzięli udziału w nim przedstawiciele z Rzeszowa, a wkrótce odwołani zostali gdańscy nauczyciele wiodący z powodu braku podstaw prawnych ich powołania. A nadarzała się okazja ich stworzenia, ponieważ trwały konsultacje dotyczące rozporządzenia MEN w sprawie norm zatrudnienia bibliotekarzy. Wśród innych propozycji zmian, zaproponowano zapis umożliwiający organowi prowadzącemu szkołę, zwiększenie zatrudnienia ..... etatu w bibliotekach, w których występują szczególne warunki pracy. Można było więc zwiększyć normy tym bibliotekom, które podejmowały się dodatkowej funkcji organizowania doskonalenia innych nauczycieli bibliotekarzy, przy swoim warsztacie pracy.
Radość z wprowadzonych nowych norm zatrudnienia trwała krótko, gdyż straciły aktualność a sytuacja doradztwa metodycznego w naszym województwie z każdym rokiem ulegała pogorszeniu. Systematyczną opiekę doradcy mieli nauczyciele bibliotekarze Gdyni i Słupska. W Gdańsku miały ją jedynie biblioteki szkól podstawowych i później także gimnazjalnych. Nad całym województwem opiekę sprawował, często zmieniający się, konsultant pracujący w wymiarze .........etatu.
Nowe nadzieje dla Gdańska łączymy z powołanym w 2004 roku Ośrodkiem Kształcenia Ustawicznego Nauczycieli, który przewiduje urnowenalAetatu dla doradcy zarządzania informacją biblioteczną. Jednakże uważamy, że jest to wymiar absolutnie niewystarczający dla zaspakajania potrzeb bibliotekarzy pracujących w 167 szkołach (i 123 niepublicznych).
Dlatego sytuacja doradztwa jest nadal naszą bolączką zgłaszaną władzom oświatowym i samorządowym.
TROSKA O PODNOSZENIE WIEDZY FACHOWEJ
To także sfera działalności naszej Sekcji, niezwykle ważna od pierwszej kadencji. W programie spotkań bibliotekarzy województwa, różnych typów bibliotek, było zwiedzanie PBW, Miejskich Bibliotek Publicznych, filii bibliotek dziecięcych, przykładowych bibliotek szkolnych. Wiele wnosiły wspólne zebrania bibliotekarzy szkolnych i bibliotek powszechnych, gdzie omawiano unowocześniane metody upowszechniania czytelnictwa. Były też cykle spotkań poświęconych gromadzeniu księgozbioru i organizacji imprez.
Te spotkania, które odbywały się w szkołach, pozwalały na bezpośrednie zetknięcie się z pracą innych bibliotek, obejrzenie ciekawych zajęć. Poświęcano im różne tematy: np. formy propagowania książek popularnonaukowych; organizacja czytelnictwa z uczniami niedostosowanymi oraz nie czytającymi; czytelnictwo czasopism; korzystanie z wydawnictw informacyjnych. Wspólnie opracowywano plany czytelnicze dla poszczególnych klas i konkursy tematyczne, scenariusze uroczystości państwowych, związanych z faktami historycznymi i kulturalnymi. Prelekcje natomiast, dotyczyły roli bibliotek w procesie dydaktyczno-wychowawczym szkoły, prowadzenia dokumentacji i katalogów według nowych norm. Po wejściu w życie Programu przysposobienia czytelniczego i informacyjnego, wiele uwagi poświęcono realizacji objętych programem tematów. Przedmiotem zebrań był również powtarzający się problem współpracy z nauczycielami innych przedmiotów w zakresie realizacji programu i przygotowaniu uczniów do samokształcenia.
Podczas wielu konferencji i spotkań okolicznościowych prezentowano pisarzy Wybrzeża. O swojej twórczości mówili m.in. Lech Bądkowski, Anna Przewłocka, Jan Piepka, Stanisława Fleszarowa - Muskat, Edgar Milewski. Najczęstszym gościem była Eugenia Kochanowska z referatami poświęconymi pisarzom Wybrzeża i nowościom wydawniczym.
W działalności Sekcji stosowano również atrakcyjną formę wymiany doświadczeń, polegającą na bezpośrednim kontakcie z Okręgowymi Sekcjami Bibliotekarskimi i zwiedzaniu bibliotek innych miejscowości. W roku 1961 odbyło się spotkanie z bibliotekarzami węgierskimi, którzy przyjechali do Gdańska zwiedzić Trójmiasto i wymienić doświadczenia. W 1962r. zorganizowano czterodniową wycieczkę do Krakowa, Katowic, Chorzowa i Oświęcimia. 1963 rok, to spotkanie z Sekcją w Olsztynie i rewizyta w Gdańsku. Kontakt z sekcją koszalińską nawiązano w 1965r.,zapraszając na plenarne, uroczyste zebranie z okazji Dnia Bibliotekarza.
W tym samym roku zorganizowano dwudniową wycieczkę do Poznania, podczas której zwiedzano biblioteki różnych typów. W 1966 przebywała w Gdańsku grupa bibliotekarzy sekcji poznańskiej a w 1969 województwa rzeszowskiego. W 1970 roku przyjmowano bibliotekarzy województwa katowickiego i szczecińskiego, w 1971 opolskiego i koszalińskiego. Dalej sprawozdania opisują wycieczkę do Torunia w 1978, do Poznania w 1979oraz Olsztyna w 1980.
Celem działalności Sekcji ostatniego dwudziestolecia była nadal dbałość o podnoszenie wiedzy nauczycieli bibliotekarzy. Poświęcano jej część każdego z zebrań. Z czasem jedynie, obok tematów dotyczących fachowej wiedzy podstawowej, coraz częściej pojawiały się zagadnienia poświecone doskonaleniu pracy zawodowej, upowszechnianiu postępu pedagogicznego, pogłębianiu wiedzy o literaturze, kulturze i regionie. Kontynuowaliśmy także formę wycieczek szkoleniowych.
Po wznowieniu działalności Sekcji Bibliotekarskiej w roku 1984pierwszy wyjazd szkoleniowy zorganizowano do Warszawy. Celem było spotkanie w Zarządzie Głównym z kierownictwem Wydziału Pedagogicznego oraz przedstawicielem Ministerstwa Oświaty i Wychowania i przedstawienie problemów nurtujących związkowe środowisko nauczycieli województwa gdańskiego.
W latach następnych organizowano wycieczki szkoleniowo-turystyczne, umieszczając w programie zwiedzanie Centralnych Bibliotek Pedagogicznych i szkolnych oraz muzeów, poznawanie kultury i obyczajów krajów europejskich.
O nich, oraz o ostatnich 20 latach, omawianej w tym rozdziale sfery działalności poświeconej trosce o wyższy poziom kwalifikacji, mówić będzie tabela zawierająca tematykę zebrań związkowo-szkoleniowych oraz najważniejszych wydarzeń w życiu naszej Sekcji.
VI. O RANGĘ BIBLIOTEK I STATUSNA UCZYCIELI BIBLIOTEKARZY
Działalność, mająca na celu poprawę warunków pracy i życia to obowiązek szczególny związkowi zawodowemu. Nigdy nie był łatwy do spełniania, gdyż niełatwo było zainteresować sprawami bibliotek środowisko - od najbliższego, jakim w szkołach są Rady Pedagogiczne, po władze oświatowe na szczeblu ministerialnym.
Dzisiaj, aż trudno uwierzyć, że był czas kiedy bibliotekarz szkolny, a nawet kierownik biblioteki uczelnianej, znajdowali się poza procesem dydaktycznym. Jako pracownikom administracji, odmawiano prawa uczestniczenia w radach pedagogicznych, a przy obecności prawa głosu na równi z innymi nauczycielami.
Dlatego starania o podniesienie rangi zawodu rozpoczęto od określenia miejsca bibliotekarzy w szkole i uczelni. Wśród pierwszych wniosków, składanych przez gdańską Sekcję Zarządowi Głównemu ZNP, był wniosek o zapewnienie bibliotekarzom szkolnym udziału w posiedzeniach Rad Pedagogicznych z głosem stanowiącym, a także objęcia „służby bibliotecznej bibliotek naukowych” Kartą Praw i Obowiązków Nauczyciela.
W 1962 roku, w piśmie skierowanym do Kuratora, proponowano powołanie Rad Bibliotecznych, co zmuszałoby całe grono pedagogiczne do odpowiedzialności za pracę dydaktyczną i wychowawczą biblioteki. Podkreślano ogromne znaczenie, jakie mogłaby mieć współpraca całego grona w zakresie popularyzowania kultury czytelniczej, szczególnie w realizacji przez polonistów działu: "Wiedza o książce i pracy umysłowej ucznia", a podsumowaniu pracy biblioteki miały służyć sprawozdania składane podczas okresowych rad pedagogicznych.
Zdaniem Sekcji, dla szkół wyższych należało ujednolicić i poszerzyć wprowadzone wcześniej przysposobienie biblioteczne i włączyć je do obowiązującego programu i ewidencji w indeksie studenckim. Od 1958 roku w PAN-ie trwały interwencje w sprawie postanowień dotyczących uposażenia pracowników „służby bibliotecznej" PAN oraz w sprawie projektu ustawy o pracownikach PAN. Bibliotekarze dyplomowani szkól wyższych pomijani byli w tabeli uposażeń pracowników szkół wyższych, nie mieli możliwości otrzymywania podwyżek w ramach tego samego stanowiska, brak było jednolitych przepisów dotyczących bibliotekarzy bibliotek naukowych wszystkich typów, nie podlegali Karcie Praw i Obowiązków Nauczyciela. W tych sprawach zgłoszone zostały wnioski na Zjeździe Delegatów w 1960 roku.
Dla bibliotekarzy bibliotek pedagogicznych postulowano przyznanie prawa do 6 tygodni urlopu, a pracownikom wojewódzkich dodatku jaki posiadali nauczyciele zakładów kształcenia.
Wniosek o przyznanie prawa do 6 tygodni urlopu został zatwierdzony przez Min. Oświaty jeszcze w 1966 roku i złożony w Ministerstwie Planowania - Komisji Pracy i Płacy, lecz ostatecznie wszedł w życie dopiero w 1972 roku.
Bibliotekarzom bibliotek szkolnych wszystkich typów, uczestniczących w procesie dydaktyczno-wychowawczym szkól, należało zapewnić pełne prawa członka Rady Pedagogicznej przez dokonanie korekty regulaminu Rady. Dla posiadających kwalifikacje do pracy w bibliotece szkolnej Sekcja postulowała przyjąć nomenklaturę „nauczyciel - bibliotekarz". Dopiero w 1982 roku doczekaliśmy się takiego zapisu w Karcie Nauczyciela, a określenia zadań bibliotek resortu, obowiązków bibliotekarzy, dyrektorów i Rad Pedagogicznych w Zarządzeniu MOiW z 1983.
Podniesienie rangi pracy nauczycieli bibliotekarzy przyniósł „Program pracy bibliotek szkolnych" z 1983 roku oraz program „Przysposobienie czytelnicze i informacyjne" włączony do programu pracy szkół średnich w latach 1986-1987. Jednakże wraz z wprowadzeniem ramowego statutu szkoły 19.VI.1992 roku programy stały się nieaktualne. Powiedziano tam, że „Statut szkoły określa szczegółowo zadania biblioteki szkolnej, która prowadzi przysposobienie czytelnicze i informacyjne". Wrócił więc temat programów, które należało opracować - czego domagaliśmy się w pismach kierowanych do MEN. Okazją stała się reforma systemu edukacji i prace podjęte w Biurze ds. Reformy. Mogliśmy przekazywać swoje propozycje i sugestie, ponieważ pracowała w nim wiceprzewodnicząca Sekcji ZG ZNP Krystyna Kantorska, a Jej zespół miał za zadanie określenie miejsca „Biblioteki szkolne w nowym systemie kształcenia ogólnego”.
Zainteresowani byliśmy również pracami nad reformą z chwilą powołania zespołów Biura Strategii Edukacyjnej jesienią 1996 roku. Możliwość wpłynięcia na umieszczenie edukacji czytelniczej i informacyjnej w reformowanej szkole dała nam współpraca sekcji zawodowych w ramach Komisji Pedagogicznej ZG ZNP oraz możliwość zaproponowania w skład jednego z zespołów nauczyciela bibliotekarza. To nasza Koleżanka z Sekcji Gdańskiej Elżbieta Sobiborowicz pracowała w Zespole Sprawności i Umiejętności. Opracowaliśmy i przekazali szczegółowe uwagi do „Podstaw programowych obowiązkowych przedmiotów ogólnokształcących”. Zależało nam, aby „Edukacja czytelnicza i informacyjna" została umieszczona w Podstawach, nie jako przedmiot do wyłącznej realizacji przez nauczyciela bibliotekarza. Ostateczne zapisy podkreśliły ważną funkcję nowoczesnej biblioteki jako pracowni interdyscyplinarnej, w oparciu o którą nauczyciele wszystkich przedmiotów realizując programy (m.in. Edukację Czytelniczą i Medialną) wyposażają uczniów w niezbędne kompetencje. Nasz przedmiot wpisano do zadań szkoły, celów treści i kompetencji innych przedmiotów.
Zapisy muszą satysfakcjonować, bo wynika z nich, że realizacja Programu jest możliwa tylko przy obecności biblioteki w szkole.
Takie określenie miejsca biblioteki na terenie szkoły, było szczególnie ważne z uwagi na potęgujące się występowanie likwidacji bądź łączenia bibliotek szkolnych z publicznymi. Według danych MEN z 1994 roku, na141 bibliotek łączonych, aż 50% dotyczyło województwa olsztyńskiego, szczecińskiego, zielonogórskiego, częstochowskiego, radomskiego oraz wrocławskiego. W naszym województwie występowało sporadycznie. Zdecydowanie sprzeciwialiśmy się tym faktom. Opracowano stanowisko dla ZG ZNP z argumentacją i zasygnalizowaniem skutków bezmyślnych decyzji, podejmowanych przez władze samorządowe.
WARUNKI PRACY BIBLIOTEK SZKOLNYCHI PEDAGOGICZNYCH były kwestią podejmowaną od 1958 roku. Wśród wniosków zgłoszonych na Zjeździe Delegatów, Sekcja domagała się ustalenia górnej granicy obciążeń bibliotekarzy liczbą uczniów i woluminów dla utworzenia etatów. Odnośnie spraw wydawniczych, mówiono o potrzebie wydawania książek w twardych oprawach, drukowania na książkach naukowych i popularnonaukowych symboli klasyfikacji dziesiętnej oraz załączania drukowanych kart katalogowych, postulowano opracowanie norm przestrzennych pomieszczeń czytelni i wypożyczalni. Kłopoty lokalowe dręczyły też pracowników uczelni wyższych i bibliotek pedagogicznych. Nie uwzględniały potrzeb magazynowania, opracowania, informacji, udostępniania w czytelni i poza obręb biblioteki. Domagano się unowocześnienia sprzętu i wyposażenia zgodnie z wymogami postępu technicznego dla zagwarantowania szybkiego przygotowania informacji oraz mechanizacji podstawowych czynności w celu umożliwienia poświęcania więcej czasu pracy pedagogicznej.
Problemami występującymi w pracy bibliotek starano się zainteresować także władze oświatowe województwa. W latach pięćdziesiątych sprawami bibliotek zajmowała się wizytator Bo rawska, dla której obok Działu Opieki nad Dzieckiem była to dodatkowa funkcja. Na skutek interwencji Zarządu w Ministerstwie powołano wizytatora do spraw bibliotek. Dla następnych wizytatorów K. Naczka, Z. Kilijanko, W. Honchery a później W. Pakszys nadzór nad pracą bibliotek i dla nich pomoc był dodatkowym obowiązkiem.
W 1962 roku Zarząd Sekcji w Gdańsku interweniował w kuratorium w sprawie złych warunków pracy bibliotek szkolnych, a głównie ich lokali, budżetu na zakup książek i niewłaściwego doboru kadry. Okazją do podnoszenia tego tematu był czas przed i po zreformowaniu szkoły podstawowej. Lecz dla 8 - klasowej szkoły podstawowej biblioteka nie została uznana podstawową pracownią, skutkiem czego była tendencja do ograniczania warunków lokalowych, zwłaszcza likwidacji czytelni, co miało miejsce szczególnie w Warszawie i Gdańsku.
Przewodniczący Krajowej Sekcji Bibliotekarskiej Koi. Stefan Kolarski, w swoim przemówieniu podczas plenum ZG ZNP, 18 marca 1968stwierdzał: "Rozpacz bierze, gdy przegląda się plany unowocześniania sprzętu i pomocy naukowych dla bibliotek, z cierpliwością mrówek niezmiennie przedkładane przed 6,5,4 laty i z uporem godnym lepszej sprawy nie realizowane".
W roku 1963 i 1965 ponawiano postulaty na piśmie w postaci tzw. Memoriałów. Efektem tych działań był okólnik, wydany do inspektorów, dyrektorów i kierowników szkól, nakazujący zabezpieczenie powierzchni na potrzeby bibliotek szkolnych, przewidzianych według urzędowych norm w zależności od ilości izb i uczniów (od 17 do 51 m2). Ustalono także wyższy fundusz na zakup książek - 16,50 na każdego ucznia (nie jak wcześniej 5.-do 8,- ). Jak wynika z interwencji w latach następnych, sumy na zakup książek nie były wystarczające i najczęściej zaniżane do połowy, a norm powierzchni też nie przestrzegano, nawet w nowych budynkach, tzw. Tysiąclatkach. Problemy te dotyczyły także pomieszczeń uczelni wyższych i bibliotek pedagogicznych. Wydany okólnik nie był dokumentem prawnym, a jedynie okazjonalnym apelem, szybko zapomnianym.
Dlatego zawsze ogromną wagę przywiązywano do tworzenia aktów ustawodawczych. Możliwość wpływu na ich kształt miała Sekcja Bibliotekarska, gdyż Zarząd Główny zasięgał jej opinii. W latach 1962-1966 wypowiadano się na temat ustawy o szkolnictwie wyższym i PAN, o systemie szkolnictwa oraz trzykrotnie w sprawie Ustawy o bibliotekach, mającej zastąpić przestarzałą ustawę z 1946 roku. Ustawa weszła w życie 9IV1968r., a dla bibliotek wymienionych w artykule 2 ustęp 1 ustalono potem Zarządzenie w sprawie ewidencji materiałów bibliotecznych, ich wyceny i inwentaryzacji. Natomiast nowelizacja przepisów instrukcji dla bibliotek szkolnych i pedagogicznych z 19 I 1953, nastąpiła dopiero w 1969.
W kadencji przypadającej na lata 1969-1972 Sekcja zgłaszała szczegółowe propozycje do projektu Karty Praw i Obowiązków Nauczyciela, projektów zarządzeń w sprawie uposażenia pracowników oświaty i nauki, zmian dotyczących rent i emerytur z tytułu pracy naukowej, szczegółowo analizowano projekty statutu biblioteki pedagogicznej i ZNP. Nadal występowano o poprawę warunków pracy.
Problemy zabezpieczenia środków finansowych na zakup książek, ich konserwację, prenumeratę czasopism oraz problem budownictwa bibliotecznego umieszczono ponownie wśród 30 wniosków przekazanych ZG ZNP, po konferencji sprawozda.- wyborczej 1969 roku. Wnioskowano między innymi o zatrudnianie kierowników Powiatowych Bibliotek Pedagogicznych na pełnych etatach; unormowania liczby etatów w zależności w zależności od liczby czytelników i wielkości księgozbioru; o nowe instrukcje dla bibliotek szkolnych i pedagogicznych.
Krytykowano likwidację ognisk metodycznych bibliotek i czytelnictwa, system kształcenia i doskonalenia bibliotekarzy.
Podkreślano konieczność przywrócenia instruktorów do spraw biblioteki czytelnictwa na szczeblach miasta i powiatu. Za połowiczne rozwiązanie uznano powołanie instruktorów języka polskiego i bibliotek, nie przeszkolonych w zakresie bibliotekarstwa.
Wsparciem w prezentowaniu problemów były wystąpienia członka naszej sekcji, posłanki Hieronimy Sikorskiej, na posiedzeniach sejmowej Komisji Kultury i Sztuki i jej interwencje w Ministerstwie Oświaty. W roku 1972 opracowano materiały dla Komitetu Ekspertów dotyczące tematu: „Rola biblioteki w rozwoju oświaty i kultury narodowej”. Przekazane materiały znalazły się w dokumencie „Raport o stanie oświaty”- gdzie dokonano oceny kadry, pomieszczeń, kształcenia i nadzoru. Podkreślano w nim ogromną płynność kadr, spowodowaną wymiarem 36zegarowych godzin pracy oraz czasochłonnością prac administracyjno-technicznych. Dla poprawy istniejącej i wciąż pogarszającej się sytuacji uznano konieczność:
- obniżenia godzin pracy do 30 i zmiany norm zatrudnienia
- wprowadzenia ekwiwalentu za posiadanie kwalifikacji pedagogicznych oraz bibliotekarskich
- zapewnienia bibliotekom dwu pomieszczeń usytuowanych centralnie i łatwo dostępnie oraz unowocześnienie sprzętu
- spowodowanie wydawania kart katalogowych wraz z książką
- zabezpieczenia w druki biblioteczne i produkcję pomocy dydaktycznych.
Po roku 1972 nastąpiły lata przeobrażeń w oświacie, zmian organizacyjnych zarówno w ZNP jak i całej administracji kraju. Sejm podjął uchwałę „O systemie edukacji narodowej”, która rozpoczęła prace nad reformą systemu oświaty. Do prac włączyli się członkowie ZNP, także naszej Sekcji. Dotyczyły m.in. opracowania wspólnie z MOiW statusu biblioteki gminnej, lub sprecyzowania modelu biblioteki 10 - letniej szkoły średniej, czego podjął się Departament Programów MOiW w 1977 roku. Były to lata wielkich nadziei, ogromnej pracy i nie rozwiązywanych spraw .Z radością więc przyjęto pismo wystosowane do Kuratorów w grudniu1977, w którym dostrzec można było chęć rozpoczęcia konkretnych działań w kierunku zapewnienia właściwego miejsca bibliotekom w szkołach. Pismo zalecało „stałą i efektywną troskę o poprawę bazy i wyposażenie bibliotek” oraz zorganizowanie przynajmniej jednej wzorcowej biblioteki szkolnej, urządzonej nowocześnie i wyposażonej w bogaty księgozbiór, sprzęt audiowizualny oraz w miarę możliwości sprzęt reprograficzny. Pismem tym Minister zobowiązał Kuratorów do wyróżnienia najlepszych bibliotekarzy nagrodą Kuratora i okolicznościowym dyplomem. Polecił szersze uwzględnianie bibliotekarzy w nadsyłanych wnioskach o przyznanie nagrody Ministra.
Samo Ministerstwo udekorowało liczną grupę bibliotekarzy Medalem Komisji Edukacji Narodowej. Liczba nagród przyznanych przez Kuratora województwa gdańskiego zwiększona została z 9 przyznanych w 1977 do 15.Wręczenie ich, odbyło się w 1978 roku bardzo uroczyście, przez wicekuratora KAZIMIERZA PIŁATA w PBW.
Rok 1977 przyniósł jeszcze pozytywny wynik starań, kierowanych pod adresem MOiW i IKN, o organizowanie systematycznych narad z dyrektorami bibliotek wojewódzkich i wizytatorami metodykami.
Jednakże pozostawały nadal nie rozwiązywane sprawy warunków pracy. W 1978r. gdańska Sekcja przekazała Zarządowi Głównemu ZNP wnioski w sprawie zabezpieczania limitów na zakup książek z początkiem roku szkolnego i respektowania prawa bibliotekarzy do odzieży ochronnej. W latach następnych zniesione zostały limity na zakup książek i wrócono
do centralnego zaopatrywania w lektury i wydawnictwa informacyjne. Dzięki temu przydziałowi, biblioteki częściowo uzupełniały braki lektur, lecz nadal nie posiadały stałych funduszy do dyspozycji w ciągu całego roku, które pozwoliłby na systematyczne gromadzenie zbiorów.
Rozwiązanie niektórych problemów, związanych z zatrudnieniem rozpoczęło przyjęcie znowelizowanej Karty Nauczyciela w 1982r. Odtąd „nauczyciel – bibliotekarz” pracuje 30 godzin tygodniowo. W czerwcu, tego samego roku, ukazało się Zarządzenie w sprawie zatrudniania. Zniesiono tzw. ryczałty, wprowadzając półetaty przy liczbie 146 uczniów, pełne etaty od 301. Inne normy przewidziano dla pracujących w szkołach i placówkach specjalnych oraz opiekuńczo-wychowawczych, wychowania przedszkolnego. W 1982 roku wydano Zarządzenie w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli, w tym bibliotekarzy.
W 1983 ukazało się Zarządzenie w sprawie Programu bibliotek szkolnych oraz „Założenia programowe budynków szkolnych szkół podstawowych”, które dotyczyły szkół nowo budowanych i zalecały respektowanie korzystnych norm przy adaptacji i rozbudowach istniejących obiektów.
Zarząd Sekcji, który po reaktywowaniu wznowił działalność w 1984r. dostrzegł wady wprowadzonych norm zatrudnienia i zaproponował zmiany. Po interwencji Związku zostało ono zmienione zarządzeniem z30.XI.1984.Występowano również w sprawie niesprawiedliwego Zarządzenia MoiW z 30.VI.1982, zabraniającego prowadzenia godzin ponad wymiarowych. Walka o możliwość korzystania z prawa zagwarantowanego w Karcie Nauczyciela trwała 2 lata.
Niekorzystne warunki zatrudniania bibliotekarzy w resorcie oświaty spowodowały odpływ kadry, a co za tym idzie i niższy stan kwalifikacji zatrudnionej kadry. Udokumentowały to badania sondażowe przeprowadzone przez zespoły Sekcji.
Wykazały też, ubogie warunki lokalowe, zupełnie nie odpowiadające potrzebom warunkującym realizację programu przysposobienia czytelniczego i informacyjnego. Bibliotekarze zostali zobligowani do prowadzenia lekcji bibliotecznych według programu określającego treści i czas na ich realizację. Warunki do realizacji programu stały się głównym przedmiotem zainteresowania naszej Sekcji w roku 1986. Na podstawie informacji z 25 szkół województwa gdańskiego dokonano oceny, którą przekazano Zarządowi Głównemu. Możliwość zapewnienia bibliotekom szkolnym odpowiednich warunków do realizacji ich zadań, staną się przedmiotem troski także władz Wydziału Oświaty i Wychowania w Gdańsku. Od reaktywowania Sekcji Oddziałowej w spotkaniach uczestniczył Inspektor mgr Włodzimierz Żelazny przyjmując informacje o trudnościach z jakimi spotykali się nauczyciele bibliotekarze. W 1985 roku powołał koordynatora wizytatora mgr Elżbietę Kleczyk. W tym samym roku Wydz. Oświaty zorganizował uroczyste spotkanie z nauczycielkami bibliotek, które zajęły najwyższe miejsca w konkursie CEN na najlepszą bibliotekę. Dużą niespodzianka były nagrody pieniężne Inspektora, a sama uroczystość dowodem doceniania przez władze pracy bibliotek szkolnych. Interwencje Wydziału Oświaty i Wychowania sprawiły, że poprawiła się sytuacja prenumeraty czasopism i wyposażenie bibliotek. Wydział posiadał dokładne rozeznanie warunków pracy (kadrowe, lokalowe, wyposażenia), dzięki wizytacji wyłącznie pracy bibliotek, przeprowadzonej według specjalnie opracowanego arkusza wizytacyjnego i badaniu realizacji zaleceń pokontrolnych. Dzięki staraniom WOiW w Gdańsku, biblioteki szkolne otrzymały dar od Zakładów Graficznych, który wzbogacił księgozbiory o ok. 230 tysięcy woluminów.
Zamiarem ówczesnych władz oświatowych Gdańska było tworzenie wzorcowych bibliotek, doposażonych systematycznie w księgozbiór i sprzęt. Dbano o podnoszenie poziomu pracy bibliotek, o czym świadczyły wspomniane wcześniej inicjatywy jak konkurs na najlepsza bibliotekę czy miejsce zespołu bibliotek szkolnych w Miejskiej Radzie Postępu Pedagogicznego. Wolę współpracy kolejnych władz mieliśmy także ze strony Naczelnika Wydziału Edukacji, który w 1994 roku powołał Zespół Doradczy Bibliotek przy Wydziale Edukacji Urzędu Miejskiego z szeroką naszą reprezentacją. Występowaliśmy wówczas o ustalenie minimum finansowego na zakup książek dla bibliotek szkolnych i pedagogicznych, o przeznaczanie przez Urząd Miasta środków na spotkania autorskie, o tworzenie bibliotek przykładowych z działaniami wcześniej opisanymi.
W tym czasie poprawnie układała się współpraca z Kuratorem oraz wizytatorami do spraw bibliotek. Tam występowaliśmy głównie w sprawie powołania biblioteki składowej lecz rozdział kompetencji własności obiektów oświatowych, a także kłopoty finansowe sprawiły, że taka biblioteka nie powstała.
W związku z pogarszającą się sytuacją finansową bibliotek szkolnych, a wykorzystując 400 - lecie ich istnienia , w 1994 roku wystosowaliśmy Apeldo władz samorządowych i oświatowych. Odwołaliśmy się do szacunku dla dorobku bibliotek, które aby spełniać funkcję warsztatów interdyscyplinarnych, muszą być systematycznie uzupełniane w nowości wydawnicze i wyposażane w nowoczesny sprzęt. Apel został przekazany przez Zarząd Okręgu ZNP Kuratorium Oświaty w Gdańsku, wydrukowany w lokalnym piśmie oświatowym „Stołem". W sprawie materialnej sytuacji bibliotek szkolnych i pedagogicznych wypowiadaliśmy się na prośbę Zespołu Społeczno-Zawodowego ZG ZNP w 1996r., który opracowywał materiał dotyczący sytuacji oświaty i jej pracowników na posiedzenie ZG ZNP. Sytuacja kadrowa i finansowa bibliotek szkolnych była przedmiotem sondażu przeprowadzonego przez Sekcję Bibliotekarską również w 1997 roku.
Kolejne badania dotyczące pracy bibliotek szkolnych w zreformowanym systemie edukacji przeprowadziliśmy w 2000 roku, w 57 bibliotekach szkół gdańskich i 92 województwa pomorskiego ( Lębork, Słupsk, Tczew, Puck, Sopot, Sztum, Malbork, Pruszcz, Miastko). Badania te wykazały niekorzystną sytuację bibliotek gimnazjalnych. Dlatego w następnym roku przeprowadziliśmy je ponownie, wyłącznie pod ich kątem. Informacje zebraliśmy z 62 gimnazjów sześciu gmin. Okazało się, ze zmiany w strukturze placówek oświatowych, nie tylko w naszym województwie, spowodowały tworzenie Zespołów Szkól, w których jedna biblioteka pracuje dla dwóch i więcej szkół. Najpoważniejszy problem stanowił brak lektur dla gimnazjum - nadal problemy finansowe nie pozwalały na systematyczne zakupy. Warunki lokalowe utrudniały tworzenie czytelni do samodzielnej pracy uczniów, czy prowadzenia zajęć bibliotecznych. Nasze wyniki badań i wnioski, wraz z materiałem 14 województw, pozwoliły na opracowanie Stanowiska ZG ZNP opublikowanego w 2001 roku. Swoje uwagi przekazaliśmy w piśmie do władz lokalnych. Zwróciliśmy uwagę na konieczność zapewnienia bibliotekom finansów na stałe uzupełnianie zbiorów w brakujące lektury i nowości literatury pedagogicznej dla nauczycieli. Przestrzegaliśmy przed pochopnym dzieleniem zbiorów do czasu definitywnego ustalenia sieci szkół. Zwracaliśmy uwagę na konieczność określenia zasad korzystania oraz współfinansowania „wspólnych” bibliotek. Podkreślaliśmy konieczność uwzględniania bibliotek przy planowaniu komputeryzacji szkół.
Badania wykazały też częsty brak zainteresowania i sprawowania opieki nad pracą bibliotek ze strony władz kuratoryjnych. Na 16 województw tylko w 9 byli wizytatorzy zajmujący się bibliotekami. My byliśmy wśród tych, którzy ich nie mają.
Bolączką pojawiającą się systematycznie był brak partnera do rozmów, zainteresowanego sprawami bibliotek, stad stała dążność w poszukiwaniu kompetentnych instytucji, które mogły stać się sojusznikami. Szerokie zainteresowanie i rozeznanie potrzeb w odniesieniu do różnych typów bibliotek sprawiało, że możliwość rozwiązania problemów widziano jedynie kompleksowo, przez prowadzenie jednolitej polityki bibliotecznej. Taką szansę widziano w pracy międzyresortowej komórki, zajmującej się koordynacją całokształtu spraw i rozwojem sieci bibliotek w całym kraju. Podczas gdańskiej konferencji wyborczej 1958r., wśród wniosków złożonych swoim delegatom do przedłożenia na Zjeździe Krajowym, było podjęcie starań o utworzenie przy Prezydium Rady Ministrów komórki międzyresortowej z zadaniami koordynowania spraw wszystkich typów bibliotek w kraju.
Podobną funkcję w latach czterdziestych pełniła wysoko oceniania Naczelna Dyrekcja Bibliotek, lecz nie zamierzano jej reaktywować. Zarząd Sekcji z niepokojem śledził zjawisko stałej likwidacji departamentów czy wydziałów bibliotek w poszczególnych ministerstwach oraz zupełny brak jednolitości postępowania w sprawach bibliotek. Mając sojuszników w Zarządzie Głównym SBP i Związku Zawodowego Pracowników Kultury, wspólnie interweniowano u Ministra Kultury i Sztuki. W przesianej uchwale z 23IX1958r. domagano się przywrócenia w Ministerstwie samodzielnej komórki podległej bezpośrednio ministrowi. Uważano, że powinien to być organ fachowy, składający się z wybitnych przedstawicieli różnych typów bibliotek, który dbałby o tworzenie jednolitej polityki bibliotecznej.
W 1959 roku powołano 40 - osobową Sekcję Bibliotek i Czytelnictwa Rady Kultury i Sztuki, w skład której wchodzili dwaj przedstawiciele ZNP, lecz nie spełniała oczekiwań. Tak więc temat wracał w postulatach, memoriałach, wystąpieniach konferencji bibliotekarzy gdańskich a także przewodniczącego Sekcji krajowej Stefana Kotarskiego podczas kolejnych Zjazdów Delegatów ZNP.
W Instytucie Badań Pedagogicznych, nastawionym na dokumentację i informację, zabrakło stanowiska do spraw bibliotek, w Instytucie Kształcenia Nauczycieli nikt nie zajmował się sprawami szkolenia i doskonalenia bibliotekarzy. W Ministerstwie Szkolnictwa Wyższego i Techniki opiekę nad bibliotekami sprawowała jedna osoba; podobnie jak w Ministerstwie Oświaty i Wychowania.
Nadzieje na większe zainteresowanie się władz sprawami choć części bibliotek wiązano z połączeniem Ministerstw Oświaty i Szkolnictwa Wyższego, ze zmianami polityki oświatowej, jakich spodziewano się wraz z reformą w 1966 roku.
Respektowania zasady integracji i jednolitości sieci bibliotecznej oczekiwano także po podpisaniu umowy między resortem MOiSzW a Polską Akademią nauk w 1967 roku w sprawie bibliotek i bibliotekarzy.
W 1969 roku powołano Państwową Radę Bibliotek, która zajmowała się ogólnokrajową siecią bibliotek, kompleksowymi sprawami kształcenia, czytelnictwa, informacji, dokumentacji, budownictwem bibliotecznym, zaopatrzeniem w sprzęt i typowe pomoce metodyczne, w tym działalnością bibliotek resortów oświaty i szkolnictwa wyższego. Od chwili powołania Rady przedstawiciel nasze Sekcji krajowej - Jadwiga Tatjewska brała udział w pracach jako członek Sekcji ds. Upowszechniania Czytelnictwa oraz Sekcji Kształcenia Bibliotekarzy. Reprezentując interesy bibliotek szkolnych i pedagogicznych przedstawiciel ZNP przyczyniał się do orientowania PRB w problemach tych bibliotek i ich roli w oświacie.
Po roku 1984 najważniejszym partnerem rozmów było Ministerstwo Oświaty i Wychowania. Dzięki współpracy z gł. wizytatorem Departamentu Organizacji Badań i Informacji Pedagogicznej doprowadzono w listopadzie1985 roku do analizy realizacji wniosków Sekcji przyjętych przez Ministerstwo w 1981r. i podpisania Protokółu realizacji ustaleń. W krótkim czasie wówczas, sprawami bibliotek opiekowała się jeszcze i st. wizytator.
Podczas reorganizacji MOiW problemy bibliotek rozproszono, umieszczając w różnych departamentach, odpowiadających poziomom i typom szkół. Nie sprzyjało to prowadzeniu jednolitej polityki wobec bibliotek szkolnych i pedagogicznych i utrudniało - a często wręcz uniemożliwiało - prowadzenie negocjacji przez Związek. O powołanie komórki koordynującej działalność sieci tych bibliotek zwracaliśmy się w pismach w 1990 i 1991 roku.
Z dniem 1 września 1991 roku powołano stanowisko wizytatora ds. bibliotek w Departamencie Kształcenia Ogólnego.
Kolejne reorganizacje w MEN, które miały miejsce w 1995 i 1997r.dotyczyły również zmian na stanowisku wizytatora ds. bibliotek i odtąd sprawy bibliotek szkolnych pozostały w Departamencie Kształcenia Ogólnego i Nadzoru Pedagogicznego, natomiast opiekę nad bibliotekami pedagogicznymi powierzono wizytatorowi Departamentu Kształcenia i Doskonalenia Nauczycieli.
Przyjęta w 1997 roku Ustawa o bibliotekach powołała Krajową Radę Biblioteczną podlegającą bezpośrednio Ministerstwu Kultury i Sztuki. W jej składzie przewidziano cztery miejsca dla reprezentantów bibliotek szkolnych, pedagogicznych i uczelnianych. Wśród nich powołana została z rekomendacji MEN, na 5 - letnią kadencję Koi. Renata Dietz.5. Najważniejszą inicjatywą KRB była nowelizacja Ustawy o bibliotekach. Domagały się jej przez wiele lat organizacje, instytucje i środowiska bibliotekarskie - obowiązująca od 1968r. ustawa była przestarzała i wymagała zmian. Pierwszy projekt znowelizowanej ustawy w 1996r. pomijał sieć bibliotek szkolnych i pedagogicznych. Taka sytuacja wymagała szczególnego zainteresowania się stanem prac nad ustawą i poszukiwania możliwości umieszczenia zapisów korzystnych dla nas poprzez różne organizacje i instytucje. Obszerne uzasadnienie proponowanych przez nas zapisów przygotowaliśmy na posiedzenie Komisji Edukacji i Kultury Sejmiku Samorządowego Województwa Gdańskiego. Nasze opinie przekazaliśmy także utworzonej specjalnej podkomisji sejmowej: Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego, Ustawodawczej oraz Kultury i Środków Przekazu. W tej komisji pracowała m.in. Wiceprezes ZG ZNP Zalewska Anna, a w jednym z posiedzeń udział wzięła przewodnicząca gdańskiej sekcji bibliotekarskiej. W ustawie przyjętej przez Sejm 25.IV.1997r. art.22- Rozdział 7 znalazł się zapis, że „dla realizacji programów i zadań szkoły w każdej szkole publicznej jest prowadzona biblioteka szkolna”. Sformułowano równie ważny dla nas artykuł Rozdziału 3 który mówi, że organizator ma obowiązek zapewnić warunki działalności i rozwoju biblioteki - w tym doskonalenie zawodowe pracowników. Wprowadzono również „bezpieczny” zapis przy art.13, dotyczącym procedur łączenia, podziału i likwidacji bibliotek. Stwierdza on, że przepisów tego artykułu niestosuje się do bibliotek szkolnych i pedagogicznych.
Ponieważ kolejne lata przynosiły nowe pomysły likwidacji bibliotek przez łączenie z innymi bibliotekami lub instytucjami, nadal poszukiwaliśmy możliwości umocnienia prawnego miejsca bibliotek. Bezskuteczne były starania o zmianę zapisu Ustawy o systemie oświaty dlatego przy kolejnej nowelizacji Ustawy o bibliotekach, którą zainicjowała i przygotowała właśnie powołana KRB, była możliwość zadbania o wzmocnienie miejsca bibliotek na terenie szkoły. Ustawa z dnia 27 lipca2001 wprowadziła do art. 13 dodatkowy ustęp 7 w brzmieniu „Biblioteki publiczne nie mogą być łączone z innymi instytucjami oraz z bibliotekami szkolnymi i pedagogicznymi”.
Ustawa o bibliotekach jest ustawą wysokiej rangi i stała się ważna szczególnie po przejęciu szkół przez samorządy. Ważne są jej zapisy ogólne lecz nawet ta ustawa stwierdza, że „przepisy szczegółowe dla sieci bibliotek szkolnych i pedagogicznych wydaje odpowiednie ministerstwo”. Dlatego zawsze zabiegaliśmy o uregulowania prawne i zainteresowanie naszymi sprawami ze strony naszych władz oświatowych.
Zarząd Sekcji widział potrzebę opracowania programu rozwoju bibliotek resortu oświaty i wychowania po reaktywowaniu działalności Sekcji już w latach 80-tych. Przekazano ministerstwu materiały badań sondażowych przeprowadzonych przez sekcje wojewódzkie, które miały wspomóc informacje zebrane przez ministerstwo. Stanowiły je programy rozwoju bibliotek poszczególnych województw przesłane przez KOiW oraz obserwacje i wnioski wynikające z wizytacji MOiW, statystyka GUS, sprawozdania opisowe PBW. Dokument Departamentu OB i IP Ministerstwa opublikowano w marcu 1987r. Nosił tytuł „Stan bibliotek resortu oświaty i wychowania w 1986 roku i ich zadania na lata 1987-1990".Na 48 stronach przedstawiono stan bibliotek - zbiorów, lokali ich kadry oraz wyposażenia. Każde zagadnienie kończyły zadania jakie ministerstwo uznało za najpilniejsze, w większości zalecane do realizacji wojewódzkim władzom oświatowym. Wiele było wśród nich zapewnień o świadomości rangi bibliotek i czytelnictwa dla kształcenia i wychowania uczniów, kształcenia i doskonalenia kadr nauczycielskich. Nadzieje budziły zapewnienia dotyczące działań, jakie zostaną podjęte na szczeblu centralnym, mimo braku konkretnych terminów i wielu stwierdzeń typu „przewiduje się" i „rozważy możliwość".
Przez kolejne lata odwoływaliśmy się do tego dokumentu lecz ministerstwa OiW jak i później Edukacji, uchylały się od „narzucania” czegokolwiek zarządzeniem czy wytycznymi, które mogłyby „ograniczać" normami rozwój bibliotek lub hamować inicjatywy własne. Dotyczyło to zakupu książek, sprzętu, pomocy dydaktycznych lub opracowania statutów. Uważaliśmy jednak, że są sprawy, w których ministerstwo musi podejmować inicjatywy. Jako najważniejszą uznaliśmy komputeryzację sieci bibliotek, niezbędną aby mógł zafunkcjonować SYSTEM INFORMACJI. Proponowaliśmy włączenie sieci bibliotek resortu w ogólnokrajowy system informacji sieci bibliotek w Polsce.
Od 1974 r. systematycznie zgłaszany był postulat powołania Centralnej Biblioteki Pedagogicznej i stworzenia centrum informacji pedagogicznej. W 1982 r. Prezydium Kolegium Ministra Oświaty i Wychowania podjęło uchwalę w sprawie stworzenia systemu bibliograficzno-informacyjnego oraz powołania CBP. Nadzieje na zrealizowanie tego postulatu wiązaliśmy z osobą st. wizytatora Marii Wasiak w Wydziale Wydawnictw, Bibliotek Naukowych, Szkolnych i Pedagogicznych i Informacji Naukowej, mając jednocześnie poparcie kierownika tego Wydziału i dyrektora Departamentu Programowania i Organizacji Badań MEN.
W piśmie ZG ZNP do MEN w 1992 roku podkreślaliśmy konieczność powołania koordynatora integrującego działalność bibliotek. Ministerstwo w odpowiedzi przyznało, że program komputeryzacji powinien być opracowany w ścisłym powiązaniu z Centrum, radząc jednocześnie, aby biblioteki opracowały i realizowały programy lokalne. Natomiast idea powołania Centrum Informacji Edukacyjnej miała zostać ponownie podjęta w momencie ustabilizowania się działań zmierzających ku restrukturyzacji Instytutu Badań Edukacyjnych, ponieważ projekt Centrum opracowany przez prof. M. Drzewieckiego i dr B. Zybert bazował na bibliotece i Zakładzie Informacji Naukowej IBE.
Biblioteki nie czekały na ten „moment” tworząc własne, różne zresztą, lokalne programy komputerowe, a Sekcja konsekwentnie dbała o tworzenie podstaw prawnych, określających zasady funkcjonowania mogącej powstać sieci informacyjnej i miejsca poszczególnych podmiotów w systemie.
Staraliśmy się je umieścić w każdym dokumencie opiniowanym przez Zarząd Główny ZNP, dotyczącym oświaty i edukacji w ogóle. Jednym z nich był statut PBW, który dawno wymagał nowelizacji. Zarząd Sekcji ZG przesłał do MEN własny projekt, lecz w przesłanym za rok projekcie Rozporządzenia i statutu nie znaleźliśmy zapisów proponowanych.
Określenia roli bibliotek w systemie oczekiwaliśmy w kolejnym projekcie „System Informacji Edukacyjnej" opracowanym w roku 1995przez kierownika Zespołu Informacji Naukowej IBE Annę Smoczyńską oraz Wandę Rokicką pracownika Biura Edukacji w Genewie. Kolejny projekt nie wdrażany szybko się zdezaktualizował, nie ujmował ponadto wszystkich podmiotów sieci, pracujących już na różnych programach i w oparciu o różne systemy informacyjne. Pomijał sporą już liczbę skomputeryzowanych bibliotek szkolnych.
Kolejne lata przyniosły nowe programy i nowe nadzieje jakie łączyliśmy i łączymy z programem Interklasa czy Społecznej Sieci Internetowej, której zbiory elektroniczne mogą być udostępniane także szkołom.
Z ogromną radością przyjęliśmy „Program modernizacji pedagogicznych bibliotek wojewódzkich w Gdańsku i Słupsku w latach 2004-2006", opracowany przez Departament Edukacji i Spraw Społecznych Urzędu Marszałkowskiego. Zakłada on poprawę sytuacji lokalowej i wyposażenia bibliotek i ich filii, wzbogacanie księgozbiorów w celu zabezpieczenia dostępności do najnowszych publikacji naukowych, podręcznikowych, zabezpieczenie prenumeraty najnowszych czasopism i periodyków naukowych dla każdej filii. Planuje się komputeryzację bibliotek, zbudowanie sieci informatycznej o zasobach własnych bibliotek oraz innych na terenie województwa z zabezpieczeniem minimum stanowisk internetowych dla czytelników każdej filii.
Przewidziano modernizację i poprawę warunków lokalowych dla dwu filii każdego roku. Realizacja tego programu ma zabezpieczyć możliwość stałego podnoszenia kwalifikacji zawodowych nauczycieli w województwie pomorskim i zwiększyć dostępność do informacji i zasobów bibliotecznych dla mieszkańców.
Ale nadzieje na możliwość korzystania z przytaczanych „dobrodziejstw” przez biblioteki szkolne pryskają, gdy analizujemy wyniki badań, systematycznie przez nas prowadzonych, także tych z 2004 roku, a dotyczących warunków pracy bibliotek i ich wyposażenia. Martwią kolejne wytyczne do projektów organizacyjnych na następny rok szkolny podwyższające liczbę uczniów, przypadającą na etat pracy nauczyciela bibliotekarza lub redukowanie z 1 etatu do połowy normę przypadającą na czytelnie.
Tak jak nasi Poprzednicy pisali Memoriały, my piszemy stanowiska, w których zgłaszamy konieczność umieszczenia bibliotek w Narodowym Programie Edukacji Informatycznej, opracowania standardów pracy, norm zatrudnienia, warunków lokalowych i wyposażenia. Tą ostatnią kwestię zawarliśmy w Pakcie dla edukacji.
Z wieloma wnioskami występuje Sekcja Bibliotekarska na swoim terenie, ale i poprzez Zarząd Główny Związku Nauczycielstwa Polskiego. Jak trudna jest ich realizacja, doświadczali już nasi Poprzednicy, działający na różnych szczeblach związkowych. W swoich sprawozdaniach mówili o „tysiącach wypisanych długopisów”, o „cierpliwości mrówek”, o „trudzie syzyfowym”, „rozpaczy, która ogarnia niedostrzeganych pariasów nauki” i „testamencie, który przekażą spadkobiercom”.
Przekazali, bo rozwiązane problemy zastępują nowe, wynegocjowane podstawy prawne okazują się być niedoskonałe, nie respektowane lub wkrótce nieaktualne. Nadal spotykamy trudne do pokonania bariery finansowe, które są wymówką decydentów, nawet tych, u których znajdujemy zrozumienie i wolę ich rozwiązania.
VII. NAJWAŻNIEJSZE WYDARZENIA I TEMATYKA ZEBRAŃ OSTATNIEGO XX-LECIA
Rok |
Tematyka zebrań |
Goście - Preleganci |
1984 |
Organizacja działalności sekcji (oddziałowej - zebranie organizacyjne 30.05. okręgowej - 07.11)
Sporządzenie informacji o zabezpieczeniu uczniów i nauczycieli w podręczniki
|
Konkurs na najlepiej pracującą bibliotekę szkolną.
Problemy bibliotek - spotkanie z Inspektorem Oświaty i Wychowania w Gdańsku
80-lecie ZNP - opracowanie historii Oddziału i współudział w organizacji uroczystej sesji
Przepisy katalogowania
|
|
|
1985 |
Wycieczka - 4-6.X. Warszawa - spotkanie w ZG ZNP zwiedzanie Warszawy (Zamek Królewski, Łazienki)
|
Kierownictwo Wydz. Pedagog.
gł. Wizytator
Dep. Org. Badań I Inf. Min. Ośw.
|
1986 |
Przeprowadzenie badań kadrowej i finansowej sytuacji w 25 placówkach wojew. gdańskiego
Ocena aktualnej sytuacji bibliotek szkolnych - podsumowanie badań - problemy i wnioski
Raport o stanie bibliotek wojew. gdańskiego
Realizacja programu przysposobienia czytelniczego i informacyjnego
Powołanie i udział Sekcji w działalności Miejskiej Rady Postępu Pedagogicznego w Gdańsku
Wymiana doświadczeń - scenariusze zajęć
|
Wycieczka - 4 - 7 IX. Berlin - Poczdam Centralna Biblioteka Pedagogiczna i Dom Nauczyciela w Berlinie
|
|
Inspektor Oświaty i Wychowania
wizytator WOiW -
mgr E. Kleczyk
kuratorium
mgr W. Pakszys
|
1987 |
"Książka i inne środki przekazu" - spotkanie z pracownikiem Zakładu Nauki o Książce UG
Ocena centralnego systemu przydziału lektur dla bibliotek szkolnych
Sondaż i opinia w sprawie obciążania n-ii bibl. obowiązkiem rozprowadzania podręczników
Opracowanie informacji o pracy bibliotek w Domach Dziecka (na podstawie wywiadów "Rola i funkcja książki w życiu młodzieży" |
Wycieczka 26.V.-1.VI. Budapeszt - Centralna Biblioteka Pedagogiczna
|
|
dr Elżbieta Piotrkowska
mgr Elżbieta Sobiborowicz
|
|
|
1988 |
"30-lecie Sekcji Bibliotekarskiej w Gdańsku" - organizacja jubileuszowej sesji opracowanie i wydanie historycznego informatora - odszukanie działaczy kadencji 30-lecia
Doskonalenie nauczycieli przez ODN - nowatorstwo pedagogiczne Czytelnictwo czasopism wśród nauczycieli "Pisarze Wybrzeża" - spotkanie z pisarką
|
Kol. Lucyna Olak ZGZNP
Władze WOiW Kuratorium
Działacze Sekcji
E. Sobiborowicz
mgr Ł. Ćwiok
Eugenia Kochanowska
|
1989 |
Wycieczka - 19-23 X. Wrocław (Panorama Racławicka, Uniwersytet, Starówka), Karpacz, Jelenia Góra
|
Spotkanie z pisarzem
Kurs Sekcji Bibliotekarskiej ZG ZNP w Sopocie - współorganizacja i udział
Spotkanie z pisarzem "Polska książka w Wolnym Mieście Gdańsku" - działalność Macierzy Szkolnej
Występowanie do władz w sprawie utworzenia biblioteki składowej oraz komputeryzacji bibliotek szkolnych i pedagogicznych.
Stanowisko Sekcji w sprawie wynagradzania za realizację programu przysposobienia czyt. i inf. oraz zastępstwa za n-li innych przedmiotów.
|
Wycieczka - 3-17.VII. Naumburg - Schulforte (zwiedzanie bibl. klasztornej ze starodrukami) Lipsk
|
|
|
Jan Piepka
Janina Soszyńska
mgr I. Zachciał
Zakład Nauki o Książce
|
|
|
1990 |
Nowelizacja statutu PBW
Ocena pracy n-la biblioteki ubiegającego się o otrzymanie stopni specjalizacji zawodowej - aspekt prawny i psychologiczny - spotkanie z dyrektorem PBW w Elblągu
Opracow. opinii w sprawie norm zatrudnienia "Drukarstwo XVIII w." - spotkanie z prac. Zakł. Nauki o Książce UG
Ocena przydatności czasopism pedagogicznych - sondaż dla stanowiska ZG ZNP
Spotkanie z pisarzem
|
Wycieczka - 1-3.V. Berlin - Szczecin
|
|
dr Kazimiera Atamańczuk
czł. komisji kwalifikacynej
dr Z. Nowak
dyr. Bibl. PAN
BarbaraSzurkowska
|
|
|
1991 |
Badanie zainteresowań czytelniczych dzieci i młodzieży - cele, metody
Przeprowadzenie badań czytelniczych wśród 2445 uczniów kl.V 103 szkół - opracowanie ankiety i wyników
70-lecie bibliotek pedagogicznych "PBW w Gdańsku - historia i dzień dzisiejszy "Skutki łączenia bibliotek szkol. z publicznymi - opracowanie stanowiska dla ZG ZNP
Ocena Programu Koncepcji Kształ. Ogólnego oraz projektu Progr. Przysp. Czyt. i Informac. Szkół Ponadpodstawowych
Działalność Stów. Bibliotekarzy Polskich - spotkanie z przewodniczącym Okręgu SBP |
Wycieczka - 23VI.-30VI. Paryż (m.in. Luwr, Sorbona, Muzeum Impresjonistów, Wersal)
|
|
dr T. Radwan - Wińska UG
Kol. H. Nastała
dr M. Etmańska
dyr. PBW
mgr M. Skomro
|
|
|
1992 |
Udział w manifestacji ZNP "Czarna dekada" pod sejmem w Warszawie
Spotkanie z posłami - Statut biblioteki w statucie szkoły - opracowanie wzorcowego statutu biblioteki szkol. dla ZG ZNP
Kształcenie, doskonalenie n-li bibl. - stanowisko dla Sekcji Kształcenia Nauczycieli ZG ZNP
Opiniowanie projektów dokumentów: Układ Zbiorowy, Statut PBW, Podstawy programowe obowiązkowych przedmiotów ogólnokształc.
Opracowanie wniosków dla Biura d.s. Reformy "Komputer w bibliotece" - projekcja filmu
Katalogowanie zbiorów specjalnych Biblioteki przykładowe - wystąpienie z inicjatywą do Wydz. Edukacji Urzędu Miasta w Gdańsku
|
Wycieczka - 28.VI.-2.VII. Wiedeń - Praga
|
|
L. Pastusiak
W. Majewski
Kol. Halina Majewska
Kol. Elżbieta Sobiborowicz
Naczelnik mgr Waldemar Nocny
|
1993 |
Sytuacja kadrowa i finansowa szkół wojew. gdań.
Przeprowadzenie ankiety w 125 szkołach
Działalność Federacji Pracown. Kultury i Sztuki - spotkanie z wiceprzew. Zarządu Głównego
Koncepcja kształcenia ogólnego oraz projekt "Dobra i nowoczesna szkoła" - stanowiska
Ocena aktualnego stanu systemu kształcenia i doskonalenia n-li bibliotekarzy - przeprow. ankiety w 43 szkołach Gdańska - zorganizowanie konferencji przewodniczących Sekcji Okręgowych
|
Wycieczka - 26.VI.-5.VII. Włochy (Wiedeń, Willach, Kimini. San Marino, Rawenna, Rzym, Sorrento, Capri, Wenecja)
|
|
Iluminata Sterczewska
Przedstawiciele UG
władz kuratoryjnych, oświatowych,
związkowych
|
1994 |
Występowanie do Kuratora w sprawie norm zatrudniania i zakupów książek
Spotkanie z pisarzem i jego twórczością
Sytuacja doradztwa metod, i doskonalenia n-li - Przeprowadzenie ankiety wśród 167 n-li bibl. wojew. o różnym stażu, różnych typów szkół
Status biblioteki przykładowej oraz zasady współpracy ich pracowników z WOM -opracowanie dokumentów na podstawie ankiety
Udział w strajku
|
Wycieczka - 8-20.VII. Lazurowe Wybrzeże (Austria, Szwajcaria, Rapperswill, Lichtenstein, Francja, Włochy)
|
|
|
1995 |
Prawo autorskie
Biblioteki wiodące - powołanie
Indeksacja i wartość księgozbiorów
Wystąpienie do władz przeciw programowi oszczędnościowemu
Sytuacja doradztwa metodycznego n-li bibl. woj. gdańskiego - ocena na podst. badań ankietowych przeprowadzonych wśród 100 nauczycieli bibl.
Badania w dziedzinie onomastyki - spotkanie z pracownikiem Instytutu Filologii UG
Obchody 90-leciaZNP
Udział w manifestacji w Warszawie
Spotkanie z aktorem Teatru Wybrzeże
|
Wycieczka - 1-14.VII Norwegia, Dania, Szwecja (Kopenhaga, Goeteborg, Kronborg, Roskilde, Oslo, Larvik, Helleland, Heskestad, Egersund, Moi, Stavanger, Prekestolen)
|
|
Kol. Zofia Nowak
Naczelnik WO
Waldemar Nocny
Dyrektor CEN
Jarosław Kordziński
prof. dr hab. Genowefa Surma
Stanisław Michalski
|
1996 |
Ustawa o bibliotekach - opiniowanie projektu dla Wojewódzkiego Sejmiku Samorządowego, ZGZNP, komisji sejmowych
Wypracowanie stanowiska przeciw łączeniu bibliotek szkolnych z publicznymi
"Tysiąclecie miasta Gdańska" - spotkanie z pisarzem Historia Gdańska
Reforma systemu edukacji
Problemy bibliotek w pracach MEN nad reformą - zespole interdyscyplinarnym sprawności i umiejętności
"Strategia rozwoju oświaty w gminie Gdańsk" — dyskusja i opiniowanie dokumentu
Zainteresowanie formami wspierania doradztwa udział w zebraniu zarządu sekcji Bibl. ZG ZNP w bibl. przykładowej w W-wie
"Czy warto czytać książki" spotkanie z pisarką i publicystką
|
Wycieczka - 26-27.IV. Toruń - zwiedzanie bibliotek szkolnych, Książnicy Miejskiej oraz spotkanie z Okręgową Sekcją Bibliotekarską
Wycieczka - 27.VII.-13.VIII. Hiszpania, Belgia, Zamki nad Loarą (San Kenio, Monaco, Marsylia, Barcelona, Granada, Alhambra, Sewilla, Madryt, Escorial, Lourd, Chambord, Orlean, Bruksela
|
|
Prezes Okręgu
Jarosław Czarnowski
|
1997 |
Podstawy programowe Edukacji Czytelniczej I Informacyjnej - wypracowanie opinii
Normy zatrudnienia - ocena projektu nowelizacji
Aktualna sytuacja kadrowa bibliotek szkolnych - badania sondażowe
Doskonalenie nauczycieli bibliotekarzy w CEN - spotkanie z konsultantem
Działalność Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego - spotkanie z prezesem i wiceprzew. Rady Miasta
"Fantastyka literatury dziecięcej i młodzieżowej" - spotkanie z pracownikiem UG
Ustawa o bibliotekach
|
Wycieczka - 28.V.-1.VI. Zamość, Kozlówka, Nałęczów Kazimierz, Czarnolas, Lublin
Wycieczka - 15-27.VIII. Anglia - Szkocja (Londyn, Cambridge, Edynburg, Glans Castle, Aberden, Inverness, Glasgow, Stratford, Brugia)
|
|
Małgorzata Kłos
Tadeusz Glajnert
prof. Genowefa Skotnicka
|
1998 |
Ocena projektu koncepcji reformy systemu edukacji
Działalność Krajowej Rady Bibliotecznej
Program edukacji czytelniczej i medialnej - udział w pracach zespołu konsultacyjnego MEN
Techniki orgiami w pracy biblioteki szkolnej
|
Kol. Renata Dietz
Kol. Elżbieta Sobiborowicz
Dorota Dziamska
|
1999 |
Wycieczka - 20-30.VI Bawaria (Drezno, Norymberga, Monachium, zamki: Schwangau, Neuschwanstein, Linderhof, Augsburg, Moguncja Koblencja, Eltz, Bon, Kolonia, Amsterdam
Wycieczka - 7-9. X. - Białystok, Hajnówka, Supraśl - sieć bibliotek PBW - praca Sekcji Bibl.
|
Awans zawodowy nauczycieli - udział w pracy zespołu konsultacyjnego
Awans - postępowanie, dokumentowanie - szkolenie przez eksperta
Warunki pracy bibliotek szkolnych - sondaż
Aktualna sytuacja bibliotek szkolnych-
przedstawienie problemów związanych z brakiem standardów i pracą w zespołach szkół
|
Wycieczka - 11-14.XI. Warszawa (Biblioteka Narodowa, Biblioteka UW, Wilanów)
|
|
mgr Renata Dietz
mgr Elżbieta Gromadzka
|
2000 |
Normy zatrudnienia - ocena projektów zarządz.
Awans zawodowy - opiniowanie rozporządzenia
Reforma systemu edukacji szkolnictwa ponadgimnazjalnego - ocena projektu programu "Opracowanie zbiorów specjalnych specjalnych zmiany przepisów dotyczących wyboru hasła przy katalogowaniu"
Warunki pracy bibliotek gimnazjalnych - przeprowadzenie badań ankietowych w 62 bibliotekach 6 gmin województwa
Aktualna sytuacja bibliotek pedagogicznych - opracowanie informacji do stanowiska ZG ZNP
Jubileusz 95 - lecia ZNP
|
Wycieczka - 16-20.VII. - Wilno, Troki, Kowno
|
|
|
2001 |
Inicjatywa ustawodawcza KRB - nowelizacja Ustawy o bibliotekach
Rozporządzenie MENiS w sprawie organizacji działalności bibliotek pedagogicznych oraz ramowego statutu - zaopiniowanie
Aktualna sytuacja doradztwa metodycznego - opracowanie stanowiska na podstawie ankiety
Rozporządzenie MENiS w sprawie warunków pracy jakie należy zapewnić szkołom do realizacji zadań statutowych "Wybrane techniki pracy umysłowej"- szkolenie
Edukacja regionalna w pracy bibliotek "Działalność Działalność zbiory Muzeum Historii Miasta Gdańska" - spotkanie z dyrektorem
Awans zawodowy - praca komisji kwalifikacyjnych
Praca bibliotek gimnazjalnych - opracowanie wyników ankiety i stanowiska
|
Wycieczka - 1-5.V.Kraków (Biblioteka UJ, Ryglówka, Piaskowa Skala, Częstochowa
|
|
mgr J. Meissner
mgr Adam Koperkiewicz
Kol. Elżbieta Gromadzka
|
2002 |
Awans zawodowy - interpretacja rozporządzenia przez eksperta - zebranie informacji o udziale n-li bibliotekarzy w osiąganiu stopni zawodowych i problemach
Rola sekcji zawodowych w pracy ZNP - opracowanie stanowiska
"Biblioterapia w pracy biblioteki szkolnej" - wykład i zajęcia warsztatowe
Pakt dla edukacji
|
Wycieczka - 30.V.-2.VI. - Poznań - Kórnik (Gniezno, Ostrów Legnicki, Rogalin, Park Narodowy w Dziekanowicach)
|
|
mgr H. Majewska
mgr Sylwia Wontarowska-Roter
|
2003 |
Problemy pracy bibliotek szkolnych oraz spotkanie autorskie z Wiceprezydentem Gdańska "Biblioterapia" - omówienie tematyki kursów, zajęcia warsztatowe
Twórczość literacka i dziennikarska - spotkanie z red. nacz. "Nowego Kuriera Nadbałtyckiego"
Przyczyny agresji i rola nauczycielaw przeciwdziałaniu" - Gdańskie Towarzystwo Psychologiczne oraz Wydawnictwo GTP "Modernizacja sieci bibliotek województwa pomorskiego" - stan realizacji programu opracowanego przez Departament Edukacjii spraw Społecznych Urzędu Marszałkowskiego
Formy pomocy doradczej na rzecz nauczycieli bibliotekarzy prowadzone przez reaktywowany Wydział Informacyjno - Metodyczny PBW
|
mgr Waldemar Nocny
dr Iwona Zachciał
red. nacz. Emma Popik
dr Elżbieta Zubrzycka
wicedyrektor
mgr Elżbieta Lampiarska
kierownik
mgr Teresa Menegon-Kozel
|
2004 |
"Sławne gdańszczanki" - spotkanie z pisarzem
Aktualna sytuacja doradztwa w województwie pomorskim i działania kuratorium podejmowane w tym zakresie
Praca bibliotek gimnazjalnych - przeprowadzenie badań sondażowych w 52 placówkach wojew. - opracowanie stanowiska
Spotkanie z historykiem literatury romantycznej
80 - lecie Sekcji Bibliotekarskiej ZG ZNP
20 - lecie Oddz. - Okręg. Sekcji Bibliotekarskiej
Spotkanie jubileuszowe w Gdańsku
|
G. Danielewicz
Wizytator mgr Janina Bezubko
Prof. Józef Bachórz
|
VIII. LISTA CZŁONKÓW OKRĘGOWEJ SEKCJI BIBLIOTEKARSKIEJ ZNP OD 1984
1. |
Adamczyk Adela |
96. |
Kaczmarczyk Antonina |
191. |
Prabucka Danuta |
2. |
Andrykowska Iwona |
97. |
Kaczmarek Irena |
192. |
Pruszyńska Maria |
3. |
Andrzejewska Barbara |
98. |
Karczmarek Jolanta |
193. |
Przydatek Urszula |
4. |
Antonowicz Bernadeta |
99. |
Karbowniczek Maria |
194. |
Przygoda Krystyna |
5. |
Antonowicz Helena |
100. |
Karnath Krystyna |
195. |
Przylipiak Krystyna |
6. |
Arabczyk Alicja |
101. |
Kazimierowicz Halina |
196. |
Pszczółkowska Janina |
7. |
Astajew Władysława |
102. |
Kempka Anna |
197. |
Puchalska Grazyna |
8. |
Banach Eugenia |
103. |
Klein Krystyna |
198. |
Puderecka Marzena |
9. |
Baniecka Urszula |
104. |
Klonowska Bernadeta |
199. |
Racka - Koluch Ewa |
10. |
Basa Grażyna |
105. |
Kołodziejska Barbara |
200. |
Raszej Teresa |
11. |
Baszanowska Henryka |
106. |
Komin Katarzyna |
201. |
Ratajczak Wiesława |
12. |
Bawor Bożena |
107. |
Konieczny Wiesława |
202. |
Rogala Wanda |
13. |
Bednarek-Kowalewska Danuta |
108. |
Kondrat Krystyna |
203. |
Rogalska Ewa |
14. |
Bereziuk Anna |
109. |
Konracka Agnieszka |
204. |
Rogowska Zofia |
15. |
Bischoff Danuta |
110. |
Kopcewicz Jadwiga |
205. |
Romańska-Pietkiewicz Danuta |
16. |
Bernad Anna |
111. |
Kowalczyk Stanisław |
206. |
Rosecka Bogumiła |
17. |
Bludan Krystyna |
112. |
Kowalewska Anna |
207. |
Różańska Elżbieta |
18. |
Blawat Gertruda |
113. |
Kowalkowska Maria |
208. |
Różyczka Urszula |
19. |
Bobryk Irena |
114. |
Kozuń Bożena |
209. |
Rycerska Janina |
20. |
Bochen Barbara |
115. |
Krajewska Wanda |
210. |
Rzóska Teresa |
21. |
Borkowska Anna |
116. |
Krasicki Maria |
211. |
Salkiewicz Teresa |
22. |
Borowska Irena |
117. |
Kraszpulska Bogda |
212. |
Salek Walentyna |
23. |
Borowska Natalia |
118. |
Kruk Ewa |
213. |
Samolewicz Bożena |
24. |
Brodnica Ewa |
119. |
Kryla Zofia |
214. |
Sarnowska Danuta |
25. |
Broża Teresa |
120. |
Krzyżaniak Liliana |
215. |
Sawa Mirosława |
26. |
Brożek Katarzyna |
121. |
Kubiak- Gęsior Elżbieta |
216. |
Schwarz Mirosława |
27. |
Brudnik Anna |
122. |
Kujawska Maria |
217. |
Siegmuller Krystyna |
28. |
Bruska Daniela |
123. |
Labudda Grażyna |
218. |
Sienkiewicz Wiesława |
29. |
Burclow Gabriela |
124. |
Labudda Krystyna |
219. |
Silek Liliana |
30. |
Bury Bożena |
125. |
Lamparska Krystyna |
220. |
Składanowska Barbara |
31. |
Herbarz Christian |
126. |
Latuszkiewicz Izabela |
221. |
Skrobisz Joanna |
32. |
Chmielewska Sabina |
127. |
Lipińska Violetta |
222. |
Skrzypkowska Teresa |
33. |
Chojnowska Danuta |
128. |
Lipska Maria |
223. |
Skwierzyńska Wanda |
34. |
CichońGrażyna |
129. |
Literska Regina |
224. |
Sobiborowicz Elżbieta |
35. |
Cieślik Krystyna |
130. |
Lewińska Bogumiła |
225. |
Solczyk Barara |
36. |
Cirkowska Małgorzata |
131. |
Lubieniecka Halina |
226. |
Stanuch - Sierocka Agnieszka |
37. |
Ciszewska Halina |
132. |
Lozińska Zofia |
227. |
Starego Romana |
38. |
Dokus Krystyna |
133. |
Maculewicz Margot /td>
| 228. |
Stawska Maria |
39. |
Czaplicka Bogumiła |
134. |
Majewska Halina |
229. |
Steffek Krystyna |
40. |
Czerwionka Maria |
135. |
Malak Zofia |
230. |
Storma Katarzyna |
41. |
Czoska Krystyna |
136. |
Mańko Jadwiga |
231. |
Struzik Elżbieta |
42. |
Dakus Krystyna |
137. |
Mańko Wiesława |
232. |
Sułigowska Anna |
43. |
Dietz Renata |
138. |
Marcjasz Krystyna |
233. |
Sylwestrzak Krystyna |
44. |
Dobroń Violetta |
139. |
Marsza Bogumiła |
234. |
Szambowska Janina |
45. |
Domańska-Pictkiewicz Danuta |
140. |
Marzejon Anna |
235. |
Szczepańska Jadwiga |
46. |
Dragomirecka Magdalena |
141. |
Mazur Kazimiera |
236. |
Szczołek Elżbieta |
47. |
DulakIzabela |
142. |
Mazurowska Aleksandra |
237. |
Szlachcikowska Edyta |
48. |
Dunst Bożena |
143. |
Mech Ewa |
238. |
Szplitt Urszula |
49. |
Dybaś Teresa |
144. |
Meyka Mariola |
239. |
Sztukowska Elżbieta |
50. |
Dykowska Elżbieta |
145. |
Michalak Barbara |
240. |
Szynkaruk Kazimiera |
51. |
Dzianach Hanna |
146. |
Michowska Anna |
241. |
Szymańska Halina |
52. |
Eblowska Jolanta |
147. |
Mielcarek Anna |
242. |
Ślusarczyk Bożena |
53. |
Ejsmont Stanisława |
148. |
Mielewczyk Bożena |
243. |
Świątkowska Ewa |
54. |
Feret Augustyna |
149. |
Mierzwicka-Schmidt Barbara |
244. |
Świgost Stanisława |
55. |
Gabig Daniela |
150. |
Morawiec Czesława |
245. |
Tarnowska Danuta |
56. |
Garbaciak Hanna |
151. |
Morawska Iwona |
246. |
Thrun-Ossowska Donata |
57. |
Gąsiorek Elżbieta |
152. |
Mossakowska Ewa |
247. |
Tomasik Ewa |
58. |
Erwin Barbara |
153. |
Motyl Irena |
248. |
Tomaszewska Barbara |
59. |
Gawinkowska Ewa |
154. |
Mysłajek Barbara |
249. |
Tomaszewska Izabela |
60. |
Giedziewicz Bożena |
155. |
Nagajewska Dorota |
250. |
Turowska Iwona |
61. |
Glanc Władysława |
156. |
Narloch Barbara |
251. |
Tyburska Irena |
62. |
Glińska - Gumoś Emilia |
157. |
Nastała Halina |
252. |
Ugarowska Henryka |
63. |
Glock Danuta |
158. |
Nawotka Donata |
253. |
Ugarynko Lidia |
64. |
Goleniowska Halina |
159. |
Niedziólka Maria |
254. |
Walas Teresa |
65. |
Gołacka Matylda |
160. |
Niewiedziała Barbara |
255. |
Walczewska Małgorzata |
66. |
Gorąca Jadwiga |
161. |
Netka Maria |
256. |
Wałdoch Irena |
67. |
Gostomska Irena |
162. |
Nowak Barbara |
257. |
Warenycka Katarzyna |
68. |
Górnik Renata |
163. |
Nowak Zofia |
258. |
Warot Teresa |
69. |
Górska Halina |
164. |
Nowicka Narcyza |
259. |
Wasilewska Ewa |
70. |
Gromadzka Elżbieta |
165. |
Nowosad Bożena |
260. |
Werner Aleksandra |
71. |
Gromowska Irena |
166. |
Nowosielska Justyna |
261. |
Wiecka Elżbieta |
72. |
Gronowska Jadwiga |
167. |
Ogrodnik Teresa |
262. |
Wittsock Hildegarda |
73. |
Grycz Stanisława |
168. |
Olejniczak Danuta |
263. |
Węgrowska Urszula |
74. |
Gryczka Bożena |
169. |
Opala Irena |
264. |
Węgierska Helena |
75. |
Gryszko Józefa |
170. |
Ozga Romana |
265. |
Wianecka Jolanta |
76. |
Herbasz Christian |
171. |
Palasik Zofia |
266. |
Wierzgasz Janina |
77. |
Herrmann Bożena |
172. |
Palubicka Jadwiga |
267. |
Wilkiel Urszula |
78. |
Hirt Longina |
173. |
Paszkowska Barbara |
268. |
Wisińska Ewa |
79. |
Hnatiuk Henryka |
174. |
Pawełek Irena |
269. |
Wiśniewska Alicja |
80. |
Holk-Łebińska Wioletta |
175. |
Pawlak Maria |
270. |
Wiżyn-Jastrzębska Wiesława |
81. |
Ickiewicz Krystyna |
176. |
Pawłowska Barbara |
271. |
Woźniak Jadwiga |
82. |
Jablkowska Ilona |
177. |
Pawłowska Irena |
272. |
Wójcik Sabina |
83. |
Jacoń Łucja |
178. |
Paździerska Irena |
273. |
Wroniak Iwona |
84. |
Jaczyńska Maria |
179. |
| 274. |
Wróblewska Krystyna |
85. |
Jaczyńska Maria |
180. |
Piask Barbara |
275. |
Zabłocka Wiesława |
86. |
Jakubowska Wanda |
181. |
Piekarska Gabriela |
276. |
Zalewska Brygida |
87. |
Jakóbczyk Stanisława |
182. |
Pielaszkiewicz Maria |
277. |
Zalewska Irena |
88. |
Janczar Anna |
183. |
Pietruszewska Iwona |
278. |
Zawada Jolanta |
89. |
Janicka Elżbieta |
184. |
Pilacka Hanna |
279. |
Zblewska Danuta |
90. |
Janusz-Kubista Barbara |
185. |
Pilarska Anna |
280. |
Zemanek Teresa |
91. |
Jasnoch Marianna |
186. |
Piłat Barbara |
281. |
Zielińska Bożena |
92. |
Jastrzębska Barbara |
187. |
Pioch Danuta |
282. |
Ziemann Danuta |
93. |
Jaworska Weronika |
188. |
Pliszka Elżbieta |
283. |
Zienkiewicz Wiesława |
94. |
Jeschke Elżbieta |
189. |
Pionka Barbara |
284. |
Zwerchowska Bożena |
95. |
Jeszkc Bogumiła |
190. |
Płotka Regina |
285. |
Zwolińska-Kowalińska Mirosława |
|
|
1989 - Lipsk - pomnik Bitwy Narodów
|
2000 - Uniwersytet Wileński
nad nim tablica:
w hołdzie "Komisji Edukacji Narodowej"
|
|
|
1998 - Białystok - z dyrektorem
Zespołu Placówek Doskonaleń Nauczycieli
dr Janem Zieniukiem
|
|
IX. SPIS TREŚCI
I. DziałalnośćSekcji Bibliotekarskiej Zarządu Głównego Związku Nauczycielstwa Polskiego (rys historyczny) 1-4
II. Początki działalności Sekcji Bibliotekarskich w Gdańskim Okręgu ZNP 4-8
III. Działalnośćostatniego dwudziestolecia 9-11
IV. Razem skuteczniej 12-14
V. W trosce o wyższy poziom kwalifikacji 15-23
VI. Orangy bibliotek i status nauczycieli bibliotekarzy
- • być "nauczycielem - bibliotekarzem"
- • program pracy edukacji bibliotecznej
- • miejsce bibliotek w szkole
- • warunki pracy bibliotek szkolnych i pedagogicznych
- • partnera zainteresowanego sprawami bibliotek
- • ustawa o bibliotekach i korzystne zapisy w innych dokumentach
- • komputeryzacja i system informacji edukacyjnej 24-37
VII. Najważniejsze wydarzenia i tematyka zebrań ostatniego XX- lecia 38-45
VIII. Lista członków Okręgowej Sekcji Bibliotekarskiej ZNP od 1984 roku 46-48
|